"Even poets with many volumes to their credit never “get used” to writing poems."
సాహిత్యంతో అనేక ఏళ్ళ సావాసం తరువాత ఒక దశకొచ్చేస్తాం, ఆ దశలో "ఆహా" మొమెంట్స్ క్రమేపీ తగ్గిపోతూ వస్తాయి. ఏం చదివినా మునుపటిలా అత్యుత్సాహంగా అనిపించదు సరికదా, ఇందులో కొత్తగా చెప్పిందేముందిలే అని పెదవి విరచడం సర్వసాధారణమైపోతుంది. కానీ సాహిత్యం అంటేనే కొత్తగా చెప్పేదేమీ ఉండదు, అధికశాతం మనకు తెలిసిన విషయాలనే, పాత సీసాలో కొత్త సారాయిలా వినూత్నమైన భాషా ప్రయోగాలతో మళ్ళీ మళ్ళీ కొత్తగా చెప్పడమే కదా !! నిజానికి ఈ విషయం సాహిత్యానికి మాత్రమే వర్తిస్తుందనుకుంటే పొరబాటే, ఈ విశ్వంలో లేనిదేది మనం కొత్తగా సృష్టించలేం.
పోలిష్ రచయిత్రీ, నోబెల్ గ్రహీతా విస్లవా సిమ్బోర్స్కా వర్ధమాన రచయితలకు రాయడం విషయంలో ఇచ్చిన సూచనలు చదువుతున్నప్పుడు ప్రతీ వాక్యానికీ చివరకొచ్చేసరికి వస్తున్న నవ్వాపుకోలేక, ఈ వాక్యాలను వెంటనే మిత్రులతో పంచుకోవాలి అనిపించిన ఆతృతని తరువాతి పేజీలో ఏముందో తెలుసుకోవాలనే ఆతృత అణిచేస్తుండగా, పేజీలు తిప్పుతూ చివరికి వచ్చేసరికి నోట్స్ చూస్తే దాదాపూ పుస్తకంలో ప్రతీ ఒక్క పేజీ మార్క్ చేసి ఉంది. ఆ నోట్స్ చూసి వ్యాసం రాయాలంటే మళ్ళీ వడపోత అవసరమన్న విసుగు కలగలేదు సరికదా, ఈ రూపేణా పుస్తకాన్ని మరోసారి చదువుకోవచ్చు అని సంతోషించాను :)
Image Courtesy Google |
మునుపు రాయడం గురించీ, చదవడం గురించీ పలువురు సాహితీవేత్తలు రాసిన రచనలు చాలానే చదివాను. కానీ ఇటువంటి రచన మునుపూ ముందూ చదివింది లేదు. ఇప్పటివరకూ హద్దుమీరకుండా వ్యంగ్యాన్నీ, హాస్యాన్నీ దేన్ని ఎంత పాళ్ళలో కలపాలో అయితే గియితే కర్ట్ వన్నెగట్ కీ, తరువాత ఉర్సులా లెగైన్ కీ, కాస్త అటూ ఇటుగా ఆట్వుడ్ కీ మాత్రమే తెలుసుననుకునేదాన్ని. అటువంటిది విస్లవా ఈ విషయంలో వీళ్ళందరికీ అమ్మమ్మ అని ఇది చదివాకే తెలిసింది. :)) విస్లవా గాఢమైన కవిత్వంతో తప్ప ఆవిడ వచనంతో మునుపు పరిచయం లేకపోవడంతో, కవిత్వమో, వచనమో కూడా తేడా తెలీనంత చక్కనైన శైలికి ముగ్ధురాలినైపోయాను. చదువుతున్నంతసేపూ హాస్యంతో కూడిన వ్యంగ్యాన్ని ఇంత హుందాగా, నొప్పించకుండా రాయడంలో ఆమెకున్న నైపుణ్యానికి వేరెవరూ సరిసాటి రాలేరనిపించింది.
విస్లవా 1953-81 మధ్యలో పోలండ్ లోని క్రాకౌ బేస్డ్ 'లిటరరీ లైఫ్ మ్యాగజైన్' లో పని చేసిన సమయంలో సహోద్యోగి Włodzimierz Maciąg తో కలిసి 'లిటరరీ మెయిల్ బాక్స్' అనే కాలమ్ కు వచ్చే ప్రశ్నలకు అజ్ఞాత వ్యక్తిగా సమాధానాలు ఇచ్చేవారట. ఆ ప్రత్యుత్తరాల పరంపరను ఇలా పుస్తక రూపంలోకి తీసుకొచ్చారు. ఇందులో రచయితలకు సూచనలిచ్చే క్రమంలో విస్లవా స్వరంలో గాంభీర్యం కంటే హాస్యం పాళ్ళే ఎక్కువ. ఆమె కవిత్వంలో కూడా కనిపించే అదే సహజ ధోరణిలో కాస్త వ్యంగ్యం, మరికాస్త చిలిపితనం కూడా దట్టించి లోతైన విషయాలను సైతం గిల్లుతున్నట్లుగా చెబుతూ సమాధానాలిస్తుంటే రచయితల సంగతటుంచితే పాఠకులకు మాత్రం చదవడం మహా సరదాగా ఉంటుంది. విస్లవా సమాధానాలూ, సలహాలూ ఒక రచయిత్రి తనకు దొరికిన అవకాశాన్ని అత్యంత గంభీరమైన విషయంలా తీసుకుని, బెత్తంపట్టుకుని ఇస్తున్న సుదీర్ఘమైన లెక్చర్లలా ఉండవు, చిన్న చిన్న aphorisms లా పాఠకులు చదువుకోడానికి ఎంతో హాయిగా అనిపిస్తాయి. ఉదాహరణకు 'Grażyna from Starachowice' కు రాసిన లేఖలో "Let’s take the wings off and try writing on foot, shall we?” అని సున్నితంగా హెచ్చరిస్తారు.
Mr. K. K. from Bytom కు రాసిన మరో ఉత్తరంలో, “You treat free verse as a free-for-all, But poetry (whatever we may say) is, was, and will always be a game. And as every child knows, all games have rules. So why do the grown-ups forget?” అని మందలిస్తూ గుర్తుచేస్తారు. "సున్నితమైన కటుత్వం" అనే విరోధాభాస విస్లవా సూచనలిచ్చిన విధానానికి సరిగ్గా సరిపోతుంది.
Puszka from Radom కు రాసిన ఉత్తరంలో కవిత్వం అంటే ఎలా ఉండాలీ ? అంటే ఇలా ఉండాలీ అంటూ, "Even boredom must be described with passion. This is an iron law of literature, which no -ism can supplant. You should start keeping a diary — we recommend this to all would-be writers. You’ll soon see how many things happen even on days when nothing seems to be happening. If you don’t find anything worth noting, no thoughts, observations, or impressions, you are left with one conclusion: you lack basic qualifications. Why not give it a try?" అంటారావిడ.
Bolesław L-K. of Warsaw కు రాసిన మరో లేఖలో,
Your existential woes come a little too easily. Nonstop gloom and despair quickly wear out their welcome. “Deep thought should smile,” says dear Thomas (Mann, of course). We found ourselves floundering through a shallow pond while reading Ocean. Learn to see life as a great adventure happening to you. This is our only advice for the moment. అంటూ మందలిస్తారు.
యువ రచయితలకు సలహాలిస్తూ కూడా విస్లవా తన 'లిటరరీ లేబర్స్' ను తెరవెనుకే ఉంచారు. ఆమె తన జీవితకాలంలో రాసిన రాతల్లో సుమారు 90 % ఆమెకే తృప్తిగా అనిపించక చెత్తబుట్టపాలుజేశారంటారు. విస్లవా తన శైలిని గురించి ఎక్కడా ప్రసంగాలు ఇవ్వడంగానీ, క్రియేటివ్ రైటింగ్ లో మాస్టర్ క్లాసెస్ తీసుకున్నట్లు గానీ, 'ఆర్ట్ ఆఫ్ వెర్స్' గురించి సుదీర్ఘమైన వ్యాసాలు రాయడం గానీ చెయ్యలేదు. చివరకు నోబెల్ బహుమతి స్వీకరణ ప్రసంగంలో సైతం “I’ve always had the sneaking suspicion I’m not very good at it,” అంటారు వినయంగా. నిజానికి "She was very good — but only in disguise." అనేది ఈ రచనను అనువదించిన Clare Cavanagh తో సహా ఆమె అభిమానులందరి అభిప్రాయమూను. విస్లవా లాంటి వారిని గురించి ఇటువంటి విషయాలు చదివినప్పుడు ఇటువంటి కళాకారులు కూడా ఉంటారా అని ఆశ్చర్యం కలుగుతుంది. ఒక ప్రక్కన యువ రచయితలకు దిశానిర్దేశం చేస్తూనే, “My first poems and stories were bad too” అని తన గురించి తాను కూడా అంతే నేలమీద నిలబడి చెప్పుకోగల ఆత్మవిశ్వాసం బహు కొద్దిమందిలో మాత్రమే ఉంటుందేమో !
ఈ ఏడాదంతా ఏం పుస్తకాలు చదువుతానో తెలీదు గానీ, ఈ పుస్తకానికి కనీసం దరిదాపుల్లోకి వచ్చే రచన ఏదైనా ఉంటుందా అంటే నాకు ఖచ్చితంగా అనుమానమే. "కాబోయే" రచయితలూ, "అయిపోయామనుకున్న" కవులూ, "అన్నీ మాకు తెలుసుననుకునే" పాఠకులూ అందరూ తప్పకుండా చదవవలసిన రచన ఇది. హ్యాపీ రీడింగ్ :)
పుస్తకం నుండి మరి కొన్ని వాక్యాలు :
“What would American poets and critics do without the Central Europeans and the Russians to browbeat themselves with?” Maureen McLane exclaimed in the Chicago Tribune some years back: “Miłosz, Wisława Szymborska, Adam Zagajewski, Zbigniew Herbert, Joseph Brodsky — here we have world-historical seriousness! Weight! Importance! Even their playfulness is weighty, metaphysical, unlike barbaric American noodlings!”
పుస్తకంలో అడుగడుగునా హాస్యం పండించే అనేక వాక్యాలున్నా పుస్తకం మొత్తం కాపీ చెయ్యడం కుదరదు గనుక మచ్చుకి ఇక్కడ కొన్ని.
The editors of the Mailbox receive threatening letters with some regularity. Such letters read more or less as follows: please let me know if my work is worth anything, if not, I’ll pack it in, bid adieu to my dreams of greatness, descend into despair, fall prey to self-doubt, break down, take to drink, cease to believe in the meaning of my own life, etcetera. The editor does not then know how to respond. Anything he says will be taken amiss. If he says the poems or stories are bad — tragedy awaits. If he says they’re good — the author fixates upon his own greatness. (This has in fact been known to happen.) Some authors, moreover, require an immediate response, since delays may occasion dire results. (Posthaste! There’s not a moment to waste.)
We request, we beg, we beseech you to pass along some legibly written manuscripts. In the meantime we keep receiving pages — worthy perhaps of dear Thomas Mann — densely covered in microscopic blots with a flourish in place of a signature. Moreover, we cannot reply in kind since the masters of the printer’s craft have yet to manufacture unintelligible fonts. When that day comes, you will get our response.
We read and read, we wade through pages black with cross-outs, and are struck by a sudden thought: why can’t we be difficult for a change? Others have leeway but we don’t? Why should we be dying to read something that, the evidence suggests, even the author didn’t want to rewrite? Of course we have our reasons. There’s always something: it’s raining, Gienia is an idiot, our knee hurts, Susie has a kitty, keeping up with the Kowalskys, no one takes us to the movies, time passes, life is boring, the world will end sooner or later. Then we hunch humbly over the text once more and try to finish reading. But really there’s no reason on earth to respond.
These graceful little poems, replete with courtly affectations, set us to daydreaming. If we had a castle, with all its appurtenances, you would be appointed court poetess. You would mourn the distress of the rose petal on which a fly has perched unbidden, and praise the way our graceful fingers brush it from the delightful blossom. Of course, any poet who immortalized twelve uncles poisoned by cabbage stew would be flung forthwith into the dungeon for his mediocrity. The oddest thing is that the poem about the rose may be a masterpiece, while the one about the uncles comes up short . . . It’s a fact, the muses are capricious and amoral. Sometimes they favor trifles. Just so long as the poet speaks in the language of his own age. Your pieces are old-fashioned in form and conceptual scope alike. This is unusual in a nineteen-year-old girl. Might you have borrowed them from your great-grandmother’s album?
Well, well. You carefully copied out extracts from the stories of Jan Stobierski and sent them to us with a request to print them as your debut. But this is minor compared to that titan of labor from Gdańsk who flawlessly reproduced a whole chapter of The Magic Mountain, changing only the characters’ names by way of disguise. It came to something like thirty pages. Your paltry four pages pale by comparison. You need to get cracking. For starters we suggest The Divine Comedy. Not bad, and it’s long.
A definition of poetry in one sentence — please. We know at least five hundred from various sources, none of which strike us as both all-embracing and pleasingly precise. Each expresses the taste of its own age. Our native scepticism saves us from attempting new definitions. But Carl Sandburg’s lovely aphorism comes to mind: “Poetry is a diary kept by a sea creature who lives on land and wishes he could fly.” Will that do for now?
Lack of literary talent is no disgrace. Many wise, noble, enlightened souls, immensely gifted in other fields, have likewise suffered. In saying that the text is second-rate, we intend no offense, we have no wish to strip the meaning from your existence. It must be admitted, though, that we do not always express our opinions with Chinese politeness. Oh, the Chinese, they really knew — at least before the Cultural Revolution — how to let less fortunate poets down. The answer would run something like this: “The honored gentleman’s poems surpass everything hitherto written and everything to be written hereafter. Were they to appear in print, all literature would pale in their dazzling light, and other practitioners of the art would painfully recognize their own insignificance . . .”
In a word, a forty-year-old shouldn’t write as if he or she were seventeen, since then neither time nor mental gifts will take up the slack.
Smooth, pleasing little poems, no complaints, but completely secondhand. They don’t contain a single phrase or image whose freshness startles us. And poetry, even when it tackles well-worn themes like the glories of spring or autumn’s sorrows, must make it seem like the first time, must make new lyric discoveries. Otherwise — hasn’t enough been written already?
You may be twenty-three, but you strike us as quite adolescent. For you a poetic debut equals topping the charts with your first single. A smash hit, a frenzied public, hordes begging for autographs, interviews, your picture in the papers: poets rarely make such conquests. Their readers don’t ordinarily roar like fans at rock concerts. The emotions stirred by literature these days are less violent, though perhaps more enduring. You see yourself surrounded by admirers, reciting poems — what poems? You have to write them first, agonizing, revising, filling wastebaskets, starting over . . . The would-be writer must see himself in humbler settings. An empty room with a piece of paper. A solitary walk. Reading someone else’s book — since one’s own aren’t the only things worth reading. Conversations of which he is not the chief subject. Of the poems you’ve sent, two are more or less intelligible. The rest is monotonous chaos
“I sigh to be a poet.” We groan to be editors at such moments.
Honest advice by agreat creator
ReplyDelete