The Housekeeper and the Professor - Yoko Ogawa

బంధాలను ఎప్పటికప్పుడు గతాన్నుంచి వేరు చేసి కొత్త వెలుగులో చూడడం కష్టమైన పని అనిపిస్తుంది. ముఖ్యంగా జ్ఞాపకాలతోనే ముడిపడి ఉండే సన్నిహిత సంబంధాల విషయంలో ఇది మరింత అసాధ్యమనిపిస్తుంది ! కానీ ఈ అసాధ్యాన్ని సుసాధ్యం చేసి చూపిస్తుంది జాపనీస్ రచయిత్రి యోకో ఒగావా నవల 'ది హౌస్ కీపర్ అండ్ ది ప్రొఫెసర్'. 1975 లో ఒక కార్ ఆక్సిడెంట్ లో తలకు తగిలిన బలమైన గాయం కారణంగా కేవలం ఎనభై నిముషాల పాటు మాత్రమే ఏదైనా జ్ఞాపకం ఉండే అరవై ఐదేళ్ళ జీనియస్ మాథ్స్ ప్రొఫెసర్ ఈ కథలో ప్రధాన పాత్రధారి. కాగా ప్రొఫెసర్ బాగోగులు చూడడానికి అతడి ఇంటికి హౌస్ కీపర్ గా వచ్చిన ప్రొటొగోనిస్ట్,ఆమె పదకొండేళ్ళ కొడుకు 'రూట్' ల చుట్టూ ఈ కథంతా తిరుగుతుంది. యోకో ఒగావా 2003 లో రాసిన ఈ నవలను స్టీఫెన్ స్నైడర్ 2009 లో ఆంగ్లంలోకి అనువదించారు.

Image Courtesy Google

కథ విషయానికొస్తే ప్రొఫెసర్ జ్ఞాపకాలన్నీ 1975 దగ్గరే ఆగిపోయిన కారణంగా ఆయనకు కొత్త విషయాలూ, మనుషులూ 80 నిముషాలకు మించి గుర్తు ఉండరు. ఈ కారణంగా తనకి అవసరమైన వివరాలన్నీ చిన్న చిన్న నోట్స్ లా రాసుకుని ఆ కాగితాలన్నీ రోజూ ధరించే పాత కోటు మీద  అంటించుకుంటారు. ప్రొఫెసర్ రోజులో అధికభాగం తన స్టడీ రూమ్ లో తనకు ఎంతో ఇష్టమైన లెక్కలే ప్రపంచంగా కొత్త కొత్త ఫార్ములాలూ,థియరీలూ సృష్టిస్తూ ఉంటారు. ప్రతిరోజూ ఉదయం ప్రొఫెసర్ ఇంటికి వచ్చే హౌస్ కీపర్ ని ఆమె పుట్టినప్పుడు ఎంత బరువుంది ? ఆమె పుట్టినరోజు ఎప్పుడు లాంటి వివరాలడిగి ఆ అంకెలతో వినూత్నమైన ప్రయోగాలు చేస్తూ ఉంటారు. గ్రాడ్యుయేషన్ కూడా పూర్తికాని హౌస్ కీపర్నీ,స్కూల్లో చదువుకునే ఆమె కొడుకు 'రూట్' నీ (చదునుగా ఉన్న అతడి తల చూసి స్క్వేర్ రూట్ ఆకారంలో ఉందని ఆ పేరు పెడతారు ప్రొఫెసర్ ) లెక్కల్లో ప్రశ్నలు అడుగుతూ వారిని కేవలం తనకు మాత్రమే సొంతమైన గణిత ప్రపంచంలోకి ఆహ్వానిస్తారు. దీనికి తోడు బేస్ బాల్ గురించిన ఆ ముగ్గురికీ ఉమ్మడిగా ఉన్న ఆసక్తి కూడా వారి మధ్య సాన్నిహిత్యం పెరగడానికి దోహదపడుతుంది. వయోభేదాలనూ,సామాజికవర్గ వైరుధ్యాలనూ దాటుకుని వారి ముగ్గురి బంధం, మనిషిని సాటిమనిషితో కలిపే ప్రేమ,దయ,మానవత్వం పునాదులుగా రోజురోజుకీ బలపడుతుంది. ఇలా ఆడుతూ పాడుతూ రోజులు గడిచిపోతుండగా ఒకరోజు హౌస్ కీపర్ కి ఇక మీదట ప్రొఫెసర్ ఇంటికి వెళ్ళనవసరం లేదని ఆమె పని చేస్తున్న ఏజెన్సీ నుంచి ఫోన్ వస్తుంది. విడదీయలేనంతగా పెనవేసుకున్న వారి ముగ్గురి జీవితాల్లో ఆ తరువాత ఎటువంటి మార్పులు చోటు చేసుకున్నాయన్నది మిగతా కథ.

సింహభాగం జాపనీస్ కథల్లోలాగే ఈ కథలో కూడా కథనం బాహ్య ప్రపంచానికి సంబంధించిన భారీ వర్ణనలకు దూరంగా సరళమైన అంతఃప్రపంచపు భావోద్వేగాల మిశ్రమంగా ఉంటుంది. జాగ్రత్తగా గమనిస్తే ఈ కథల్లో కథ కంటే నేపథ్యానికి ప్రాముఖ్యత ఇవ్వడం ఎక్కువ కనబడుతుంది. దీనికితోడు కథను చెప్పే విషయంలో జాపనీస్ రచయితలకూ రష్యన్ రచయితలకూ ఒక సారూప్యత ఉంది,ఏదైనా ఒక ఇంటిని గురించి కథ చెప్పాలంటే రష్యన్లలాగే జాపనీస్ కూడా పాఠకుల్ని ఇంటి వరండాలో కూర్చోబెట్టకుండా ముందుగా ఇంట్లోకి సాదరంగా ఆహ్వానిస్తారు. తాము సృష్టించిన పాత్రలతో మొక్కుబడి మాటామంతీతో సరిపెట్టకుండా,వారిని  పాఠకులకు ఆత్మీయంగా పరిచయం చేస్తారు. తీరా ఇంట్లోకి అడుగుపెట్టాకా అతిథులకు కేవలం కాఫీ టిఫిన్లతో సరిపెట్టరు. చుట్టపుచూపుగా వచ్చి వెళ్ళిపోకుండా తమతో కొన్ని రోజులు గడపమంటారు, వారి సరళమైన దైనందిన జీవితానికి ప్రత్యక్ష సాక్షులుగా చేసుకుంటారు. ఉదాహరణకు హౌస్ కీపర్ వంట చేస్తున్న సమయంలో వాలుకుర్చీలో కూర్చుని ప్రొఫెసర్ గణితప్రపంచంలోకి మెల్లిగా జారుకోవడం, రూట్ పట్ల ప్రొఫెసర్ కనబరిచే ప్రేమాభిమానాలూ, సాయంకాలం కిటికీ తలుపుల్లోంచి కాళ్ళమీద పడే చిరుజల్లులూ, కిటికీ బయట కొండల్లో పొద్దుగుంకడం లాంటివి ఇందులో కళ్ళకుకట్టినట్లు వర్ణించారు. నేను చాలా కాలం క్రితం చదివిన యసునారీ కావబాతా 'బ్యూటీ అండ్ సాడ్నెస్' లో వర్ణించిన 'క్యోటో' ప్రపంచం ఈరోజుకీ నా మనసులో తాజాగా ఉంది. జాపనీస్ కథల్లో ప్రత్యేకత ఏంటంటే కథ చదివిన చాలా కాలం వరకూ కథనూ,పాత్రల్నీ మర్చిపోయినా ఆ పరిసరాలూ,నేపథ్యం మాత్రం ఎప్పటికీ మనతోనే ఉండిపోతాయి. ఈ రచనలో గణితాన్ని పొయెటిక్ సెన్స్ లో చూపించే ప్రయత్నం చేశారు. నేరేషన్ లో చిన్న చిన్న లెక్కలూ,పజిల్స్,సిద్ధాంతాలూ,గణిత శాస్త్రజ్ఞుల ప్రస్తావనలూ ఉంటాయి. కాల్పనికతను గణితాన్ని జోడించి సున్నితమైన  భావోద్వేగాల్ని పట్టుకున్న యోకో ఒగావా రచన ఫిక్షన్ లో ఒక అరుదైన ప్రయోగంలా అనిపించింది.

పుస్తకం నుండి కొన్ని వాక్యాలు : 

The desk was a bit too high, and Root was forced to sit up very straight as he leaned over his problem, a well-chewed pencil clutched tightly in his hand. The Professor sat back, legs crossed and looking relaxed, and his hand drifted to his unshaven chin from time to time as he watched Root work. He was no longer a frail old man, nor a scholar lost in his thoughts, but the rightful protector of a child. Their profiles seemed to come together, superimposed on one another, forming a single line. The gentle patter of the rain was punctuated by the scratching of pencil on paper.

When he had solved a contest problem from one of his journals and was making a clean copy to put in the mail, you could often hear him murmur, "How peaceful ..." He seemed to be perfectly calm in these moments, as though everything were in its rightful place, with nothing left to add or subtract. "Peaceful" was, to him, the highest compliment.

"Eternal truths are ultimately invisible, and you won't find them in material things or natural phenomena, or even in human emotions. Mathematics, however, can illuminate them, can give them expression—in fact, nothing can prevent it from doing so."

In my imagination, I saw the creator of the universe sitting in some distant corner of the sky, weaving a pattern of delicate lace so fine that even the faintest light would shine through it. The lace stretches out infinitely in every direction, billowing gently in the cosmic breeze. You want desperately to touch it, hold it up to the light, rub it against your cheek. And all we ask is to be able to re-create the pattern, weave it again with numbers, somehow, in our own language; to make even the tiniest fragment our own, to bring it back to earth.

If you added 1 to e elevated to the power of π times i, you got 0: eπi + 1 = 0.

I looked at the Professor's note again. A number that cycled on forever and another vague figure that never revealed its true nature now traced a short and elegant trajectory to a single point. Though there was no circle in evidence, π had descended from somewhere to join hands with e. There they rested, slumped against each other, and it only remained for a human being to add 1, and the world suddenly changed. Everything resolved into nothing, zero.

Perhaps all mathematicians underestimated the importance of their accomplishments. Or perhaps this was just the Professor's nature. Surely there must be ambitious mathematicians who wanted to be known for the advancements they made in their field. But none of that seemed to matter to the Professor. He was completely indifferent to a problem as soon as he had solved it. Once the object of his attention had yielded, showing its true form, the Professor lost interest. He simply walked away in search of the next challenge.