Monday, October 4, 2021

Because He Is - Meghna Gulzar

"ప్రముఖుల కుటుంబ సభ్యులు, ముఖ్యంగా కూతుళ్ళూ,అల్లుళ్ళూ లాంటి వారు వారి బయోగ్రఫీలు రాసే సాహసం చెయ్యరాదు. ఒకవేళ చేసినా పాఠకుల విలువైన సమయం వృథా చెయ్యరాదు." (పైన వేరే తెలుగు పదాలు వాడాలని స్ట్రాంగ్ గా అనిపించినా , I'm just trying to be decent & polite) గుల్జార్ గురించి ఆయన కుమార్తె మేఘనా గుల్జార్ రాసిన 'బికాజ్ హీ ఈజ్' అనే పుస్తకం చదివాక నాకనిపించిన మొట్టమొదటి ఆలోచన ఇది. నిజానికి నేను బయోగ్రఫీలు,మెమోయిర్స్ లాంటివి ఎందుకు చదువుతాను అని నన్ను నేను ప్రశ్నించుకున్నాను. ప్రముఖుల గురించి అందునా సినిమా రంగంలో ఉన్నవారి గురించి మనకు ఎక్కడ చూసినా కావాల్సినంత సమాచారం లభ్యమవుతూనే ఉంటుంది. ఫలానా నటుడు ఫలానా హోటల్ లో ఇడ్లీ,చట్నీ రోజూ తెప్పించుకుని తింటాడనీ, ఫలానా నటికి మనుషుల కంటే కుక్కలూ,పిల్లులూ,బల్లులూ అంటే ఎక్కువ ప్రీతీ అనీ, ఫలానా సింగర్ కి చీర కంటే సల్వార్ సూట్ వేసుకోవడమే ఇష్టమనీ, ఫలానా దర్శకుడికి స్విట్జర్లాండ్ వెళ్తేనే గానీ షూటింగ్ కి అవసరమైన 'క్రియేటివ్ మ్యూజ్' రాదనీ, ఫలానా సపోర్టింగ్ ఆక్టర్ షూటింగ్ లో రోజుకో పుస్తకం నమిలెయ్యనిదే నిద్రపోడనీ పత్రికలూ,మీడియా అరిగిపోయిన రికార్డుల్లా రోజుకో పదిసార్లు టీవీల్లో,సోషల్ మీడియాలో,పత్రికల్లో చెబుతూనే ఉంటారు. ఇప్పుడు ఈ పుస్తకం విషయానికొద్దాం. 

Image Courtesy Google

నేను 'తల్వార్' చూసినప్పటి నుండీ మేఘన ఫ్యాన్ ని. 'రాజీ' తో ఆమె అంటే ఇష్టం మరింత పెరిగింది. సహజంగా నేను ముట్టని ఇటువంటి ఒక పుస్తకం చదవడానికి కారణం అదే. ఆమె రాసింది ఎవరి గురించో కాదు 'గుల్జార్' గురించి. చాలా లోతైనమనిషి గుల్జార్ గురించి ఆమె ఏం రాసుంటుందా అనే కుతూహలం. కానీ ఈ పుస్తకం రాసిన రచయిత్రి మేఘన తనకు అత్యంత ఇష్టమైన తండ్రి గురించి అంతే ప్రేమగా ఐదేళ్ళ పసిపాప పరిణితితో రాసిందనిపించింది. ఉదాహరణకు మనం సహజంగా మన అమ్మా,నాన్న గురించి చెబుతాం చూడండి, "మా నాన్నగారు అలా చేసేవారూ" , "మా అమ్మగారు ఇలా అన్నారు" , "అప్పుడేమైందో తెలుసా, మా ఇంటికి చుట్టాలొచ్చారు", " ఆ అంకుల్ నాకెప్పుడూ చాకోలెట్స్ తేకుండా రారు తెలుసా "," అపుడు మేమంతా కలిసి పిక్నిక్ కి వెళ్ళాం". మేమంతా కలిసి ఫలానా చోట క్రికెట్ ఆడుకున్నాం." etc etc  వివరాలు అన్నమాట. మేఘన ఈ రచనలో ఒక తండ్రిగా 'పాపి' ని (ఆయన్ను కూతురు అలా పిలుస్తుంది) పరిచయం చేశారు. నిజానికి గుల్జార్ కంటే ఆయన కూతురుగా మేఘనా గుల్జార్ గురించే ఈ పుస్తకంలో ఎక్కువ విషయాలున్నాయి. ఇందులో రచయిత్రి  గుల్జార్ పుట్టిన ఊరు మొదలు,ఆయన హిస్టారికల్ డీటెయిల్స్ వగైరా వగైరా అంటే ఏమేం సినిమాలు తీశారు,ఎంతమందితో కలిసి పనిచేశారూ వంటి ఆధార్ కార్డుకి అవసరమైన అన్ని పైపై వివరాలూ చదివి అలసి సొలసి విరక్తి వచ్చేసింది. ఏమన్నా అంటే అన్నామంటారు, గుల్జార్ తన పంచె లాల్చీ ఎక్కడ ఐరన్ చేయించుకుంటే మనకెందుకు చెప్పండి ! మనలో మనమాట ఆయన గెడ్డం ఎవరు గీస్తే మనకెందుకు. ఏదేమైనా మేఘనకి ఇంత ఛాదస్తం ఉంటుందనుకోలేదు. ఇక గుల్జార్ బాల్యం, ఒంటరితనం, కుటుంబం గురించి ఆమె రాసిన కొన్ని వివరాలు మాత్రం ఆ మహాకవిని మరో సాధారణ కోణంలో చూసే అవకాశాన్నిస్తాయి. 

ఈ పుస్తకం చదవడం ద్వారా తెలిసిన సంపూరణ్ సింగ్ కల్రా కంటే ఆయన కవిత్వం,పాటల ద్వారా తెలిసిన గుల్జార్ మనకు ఎక్కువ సన్నిహితంగా అనిపిస్తారు. గుల్జార్ గురించి చదువుతున్నాం అనుకోకుండా ఒక తండ్రి గురించీ, పిల్లల పెంపకం గురించీ చదువుతున్నాం అనుకుంటే ఇది ఒక మంచి పుస్తకమే. అక్కడక్కడా తళుక్కున మెరిసిన గుల్జార్ 'unpublished poems' పాఠకులకు కాస్త ఊరట.

ఫాక్ట్స్....   ఫాక్ట్స్...  ఫాక్ట్స్.... ఎవరిక్కావాలి ఈ ఫాక్ట్స్.. అవి వినీ,చదివే వయసు దాటిపోయాననీ, నాకు వయసైపోతోందనీ ఈ పుస్తకం చదివిన తరువాత కలిగిన చిరాకు వల్ల అర్ధమవుతోంది. ఈ పుస్తకానికి ఇంతకంటే పరిచయం అనవసరం. కవర్ మీద గుల్జార్ ఫోటో చూసి నాలా బలైపోకుండా ముందస్తు హెచ్చరిక అన్నమాట. 

సో .... నో హ్యాపీ రీడింగ్.

పుస్తకం నుండి కొన్ని వాక్యాలు,    

పుస్తకం ముందుమాటలో గుల్జార్ :

One thing we all fail to realize is that as they are growing up, our children observe and absorb so much about their parents, about us, that their truths about their parents, about us, could shock us…

They know if we don’t wash our hands before meals … They know the language we use if we abuse our servants … They know if we are at home and have conveyed a message on the phone saying that we have left … They know we tell lies … They instinctively know our relations with our friends and relatives. They know our hypocrisies…

తల్లి రాఖీ,తండ్రి గుల్జార్ విడిపోవడం గురించి ఆమె రాసిన వాక్యాలు నాకు నచ్చాయి : 

Speculations are aplenty, as are the reasons. I would like to believe that they are two good people, who were just not good together. And since nobody questioned why they came together, they needn’t have to explain why they parted. What transpires between two people should remain just there – between the two people. I was raised to respect their reasons and appreciate the fact that I was spared the emotional scars of squabbling parents and bitter mudslinging.

He’s been a very egalitarian father – never talking down to me, but always talking to me, never instructing, but rather suggesting. And yet, he instilled a sense of discipline and respect in me. It was a very novel way of parenting, according to me.

Dil kuchh is tarah se bhar aaya tha mera ke pet bharne ki gunjaaish nahin thi.


sheher ki bijli gayi

band kamre mein bahot der talak kuchh bhi dikhai na diya

tum gayi thi jis din

us roz bhi aisa hi hua tha

aur bahot der ke baad

aankhen tariki se maanus hui toh

phir se darvaaze ka khaaka sa nazar aaya mujhe


kai pinjron ka qaidi hoon

kai pinjron mein basta hoon

mujhe bhaata hai qaiden kaatna

aur apni marzi se

chunav karte rehna

apne pinjron ka

meyaaden tai nahin karta main rishton ki

aseeri dhoondta hoon main

aseeri achchhi lagti hai

‘You must give respect to earn respect’ – it’s not just a hollow saying. But very often parents erroneously expect respect from their children just because they’re parents. What the child really feels is probably more fear than respect. Papi respected me as an individual even while I was a toddler and, as a result, I have grown up with a tremendous sense of respect for the person he is – not only because he is my father. 

No comments:

Post a Comment