Ursula K.Le Guin on Tolstoy's famous first sentence

చిన్నతనంలో మనకంటే పెద్దవాళ్ళు,గొప్ప వాళ్ళు(?),ప్రముఖులు ఏం చెప్తే అదే సరైనది అనే ఒక భావనలో ఉంటాము,ఇది చాలా సహజం..కానీ సొంతంగా ఆలోచించే పరిపక్వత వచ్చాక ఈ ప్రశ్నించడం అనేది మొదలవుతుంది..రచయిత ఉర్సులా లెగైన్ కూడా దీనికి మినహాయింపు కాదు..ఆవిడ రాసిన 'ది వేవ్ ఇన్ ది మైండ్' (The Wave in the Mind) లో ఒక రచయితగా,పాఠకురాలిగా తన అనుభవాల్ని మనతో పంచుకున్నారు..అందులో భాగంగా టాల్స్టాయ్ మీద రాసిన ఒక వ్యాసం,టాల్స్టాయ్ వీరాభిమానినైన నన్ను ప్రత్యేకం ఆకట్టుకుంది...ఈ 'అభిమానం'తో చిక్కేంటంటే మనం అభిమానించే వాళ్ళని మనం ఏమన్నా పర్వాలేదు గానీ వేరే వాళ్ళు పొరపాటున ఏమన్నా అన్నారా కోపం,బాధా తన్నుకొచ్చేస్తాయి..కానీ ఎంత గొప్ప ఐడియాలజీ అయినా కూడా విమర్శను దాటకుండా వెళ్ళడం దాదాపు అసంభవమేమో కదా !!

Image courtesy Google

ఆ మధ్య 'A Schoolboy's Diary and Other Stories' లో రాబర్ట్ వాల్సర్ రాసిన ఒక వ్యాసంలో  'అన్నా కరెనినా' కథ మీద పరోక్షంగా కొన్ని హాస్యపూరితమైన వ్యంగ్యాస్త్రాలు వదిలారు..కానీ ఆయన వ్యాసంలో ఖచ్చితంగా సీరియస్నెస్ లేదు..మళ్ళీ ఇప్పుడు ఉర్సులా లెగైన్ 'అన్నా కరెనినా' ఓపెనింగ్ లైన్స్ మీద ఒక నిజాయితీతో కూడిన విశ్లేషణ చేశారు.. "Happy families are all alike; every unhappy family is unhappy in its own way." అని  మొదటిసారి అన్నా కరెనినా ఓపెనింగ్ లైన్స్ చదివినప్పుడు అబ్బా ఎంత బాగా చెప్పారు అని ఆ వాక్యాలు రెండు మూడు సార్లు చదువుకున్న గుర్తు..ఈ పుస్తకం చదివినవారికి ఎవరికైనా ఆ వాక్యాలను ప్రశ్నించాలన్న ఆలోచన వస్తుందనుకోను,ఆ వాక్యనిర్మాణం అలాంటిది..ఆ ఓపెనింగ్ లైన్స్ ఒక ప్రపంచ ప్రసిద్ధమైన క్లాసిక్ లో శిలా శాసనాల్లా మిగిలిపోయాయి.

ఉర్సులా లెగైన్ కూడా టాల్స్టాయ్ వీరాభిమానిట..పధ్నాలుగేళ్ళప్పుడు తొలిసారి టాల్స్టాయ్ ని  చదివినా నలభయ్యేళ్ళ వరకూ ఆయనను సహధర్మచారిణి అంత శ్రద్ధగానూ గౌరవించానంటారు. (ఎటొచ్చీ ఆయన manuscripts ని ఒక్కోదాన్నీ ఆరుసార్లు చేత్తో మళ్ళీ కాపీ చెయ్యనప్పటికీ అంటూ :) )
'I used to be too respectful to disagree with Tolstoy' అంటూనే తనలో రహస్యంగా దాగున్న ఫెమినిస్టు ఆయన్ను జడ్జి చేస్తుందంటూ,టాల్స్టాయ్ తో విభేదించడానికి తనకు గల కారణాల్ని విశ్లేషించారు.

Anybody can make a mistake in marriage, of course. But I have an impression that no matter whom he married Tolstoy would have respected her only in certain respects, though he expected her to respect him in all respects. In this respect, I disapprove of Tolstoy; which makes it easier to disagree with him in the first place, and in the second place, to say so.

ఉర్సులా లెగైన్ లాంటి రచయిత్రి కూడా టాల్స్టాయ్ ను తప్పు పట్టడానికి ఒక కారణం కోసం  ఆయన వ్యక్తిగత జీవితంవైపు దృష్టి సారించడం ఒకింత ఆశ్చర్యానికి గురిచేసినా, 'ఆర్టిస్టును ఆర్ట్ నుండి వేరుగా చూడడం ధర్మం' అని మనసుకి ఎంత నచ్చచెప్పుకున్నా, 'The last station' అని టాల్స్టాయ్ పర్సనల్ లైఫ్ ఆధారంగా తీసిన ఒక సినిమా చూసినప్పుడు,నాకు ఆయన మీదున్న అభిమానంలో సగం ఆయన భార్య మీదకు 'జాలి'గా షిఫ్ట్ అయ్యిపోయిందని చెప్పక తప్పదు..ఈ ఆర్టిస్టులు గొప్పవాళ్ళే గానీ వాళ్ళను ప్రక్కనే ఉండి భరించేవాళ్ళు అంతకు వెయ్యి రేట్లు గొప్పవాళ్ళు అనిపిస్తుంది..ఈ ఆర్టిస్టులకి అలా యథేచ్ఛగా వ్యవహరించే హక్కు ఎవరిచ్చారని ఎవరైనా ప్రశ్నిస్తే,వారికుండే 'జీనియస్' ఇస్తుందని చెప్తానని ఉర్సులా లెగైన్ అంటారు..మరి ఆ 'జీనియస్' కి ఆవిడిచ్చే నిర్వచనం ఏంటి అంటే,

I think what I meant by genius was that I thought Tolstoy actually knew what he was talking about—unlike the rest of us.However, at some point, around forty or so, I began to wonder if he really knew what he was talking about any better than anybody else, or if what he knew better than anybody else was how to talk about it. The two things are easily confused.

తనకు అరవై ఏళ్ళు వచ్చాకా టాల్స్టాయ్ తో విభేదించానంటూ ఆవిడ కొన్ని ఆలోచనల్ని మన ముందుంచారు..
*హ్యాపీ ఫామిలీస్ అన్నీ కూడా ఒకేలా ఎలా ఉంటాయి అనేది మొదటి ప్రశ్న

"The enormous cost and complexity of that “happiness,” its dependence upon a whole substructure of sacrifices, repressions, suppressions, choices made or forgone, chances taken or lost, balancings of greater and lesser evils—the tears, the fears, the migraines, the injustices, the censorships, the quarrels, the lies, the angers, the cruelties it involved—is all that to be swept away, brushed under the carpet by the brisk broom of a silly phrase, “a happy family”?"

*Happiness ఒక విలువలేని సాధారణమైన అంశమా అన్నది మరో ప్రశ్న.
*లేక 'Unhappiness' గురించి రాస్తే తప్ప అది ఉత్తమ సాహిత్యం క్రిందకి లెక్కలోకి రాదా అనేది ఇంకో ప్రశ్న.

In order to imply that happiness is easy, shallow, ordinary; a common thing not worth writing a novel about? Whereas unhappiness is complex, deep, difficult to attain, unusual; unique indeed; and so a worthy subject for a great, a unique novelist?

Surely that is a silly idea. But silly or not, it has been imposingly influential among novelists and critics for decades. Many a novelist would wither in shame if the reviewers caught him writing about happy people, families like other families, people like other people; and indeed many critics are keenly on the watch for happiness in novels in order to dismiss it as banal, sentimental, or (in other words) for women.

సంతోషం అంటే ఏంటో,అది దక్కడం ఎంత కష్టమో టాల్స్టాయ్ కు స్పష్టంగా తెలుసు,దాన్ని అద్భుతంగా వర్ణించగలిగే నేర్పు ఆయనకు దేవుడు ఇచ్చిన వరం..ఆయన రచనలకి ఆ వర్ణనలే అసాధారణమైన అందాన్నిస్తాయి..కానీ ఆ ప్రసిద్ధమైన వాక్యంలో ఆయన ఎందుకు అసత్యాన్ని  ఆశ్రయించారు అనేది అర్ధం కాలేదంటారు ఉర్సులా.

Why he denied his knowledge in the famous sentence, I don’t know. He did a good deal of lying and denying, perhaps more than many lesser novelists do. He had more to lie about; and his cruel theoretical Christianity led him into all kinds of denials of what in his fiction he saw and showed to be true. So maybe he was just showing off. It sounded good. It made a great first sentence.