Friday, December 27, 2019

ఫిక్షన్ చదవడం ఎస్కేపిజమా ?

క్రిస్మస్ సెలవుల్లో మా పిల్లాడితో 1985 లో వచ్చిన కెనడియన్ మూవీ అడాప్టేషన్ 'ఆన్ ఆఫ్ గ్రీన్ గేబుల్స్' చూస్తున్నాను,మునుపు చూసిందే అయినా వాడి కోసమని రెండో సారి అన్నమాట..అందులో ఒక సందర్భంలో ఆన్,మెరిల్లా ల సంభాషణ ఈ విధంగా సాగుతుంది..

Anne: Do you never imagine things different from what they really are?
Marilla: No...
Anne: Oh! Oh, Miss Marilla, how much you miss!!!

Image Courtesy Google
ప్రపంచం ఇలా తప్ప మరో విధంగా ఉండే అవకాశం లేదని అనుకునేవాళ్ళు,కళ్ళెదుట కనిపించేదాన్నే తప్ప మస్తిష్కపు మూడోకంటితో మరో దృశ్యాన్ని చూడలేనివాళ్ళూ,చూసినా వాస్తవంలో జరగని విషయం గనుక దానికి విలువలేదనుకునేవాళ్ళు,అన్నిటినీ మించి తమకు అర్ధంకాని ప్రపంచాన్ని ద్వేషించకుండా కుతూహలంతో చూడాలనే స్పృహ లేని వాళ్ళూ పాపం నిజంగానే ఎంత కోల్పోతారో కదా అనిపించింది ఆ క్షణంలో.

స్వాప్నికుల కాల్పనిక ప్రపంచపు అనుభవాలతో సరితూగగలిగే నిధులెన్ని ?


'A reader lives a thousand lives before he dies, said Jojen. The man who never reads lives only one.' అంటారు 'A Dance with Dragons' లో George R.R.Martin..కాల్పనిక సాహిత్యం చదివేవాళ్ళు అందరూ తమకొక జీవితం లేక చదవరనుకుంటాను..వాళ్ళకు తామున్న ప్రపంచాన్ని మించిందేదో కావాలి..అదేమిటని నిలదీస్తే "It's complicated" అనడం మినహా స్పష్టమైన సమాధానం చెప్పలేరేమో కూడా..నిజానికి వాస్తవంలో జీవించేవారికంటే కాల్పనిక జీవితంలో విహరించగలిగిన వాళ్ళు జీవితం పట్ల ఒక వెర్రి వ్యామోహంతో ఉంటారు..భూమ్మీద కాళ్ళు గట్టిగా ఆన్చి చుట్టూ ఉన్న ప్రపంచాన్ని కలియజూసేకంటే రెక్కలుకట్టుకుని పైకెగరడంలో కంటికి కనిపించినంత మేరా ప్రపంచపు వైశాల్యాన్ని మరింత విస్తృతమైన పరిధిలో జూమ్ చేసి చూడొచ్చని నమ్ముతారు వాళ్ళు..వాళ్ళకి ఎంత అనుభవించినా ఇంకా జీవితంనుండి ఏదో పొందాలనే ఆర్తీ,ఆరాటం..ఒక్క దేహం...ఒక్క జీవితానుభవం...ఒక్క ప్రపంచం..ఉహూ సరిపోదు వాళ్ళకి..వేలు,కుదిరితే లక్షల జీవితాలు జీవించాలి..వేలూ లక్షల మైళ్ళు సుదూరతీరాలకు అలుపెరుగని ప్రయాణాలు చెయ్యాలి..అపరిచితుల్ని సైతం స్నేహితులుగా మార్చుకోవాలి..మంచి-చెడు అంటూ బ్లాక్ అండ్ వైట్ లో గీతలు గీయకుండా ప్రతి మనిషీ తన స్థానంలో నిజాయితీగానే ఉన్నాడు అని అర్ధం చేసుకోగలిగేలా ఇతరుల అంతరంగాల్ని,అనుభవాల్నీ,అనుభూతుల్నీ తమవిగా చేసుకోవాలి..ఇది ఒక్క జీవితంతో తీరగలిగే తృష్ణ కాదు..అవధుల్లేని జీవిత కాంక్ష..దాన్నొక అబ్సెషన్ అనో,అడిక్షన్ అనో,మరో జబ్బనో అనుకుంటే 'Literature is the most agreeable way of ignoring life' అని పెస్సోవా అన్నట్లు,ఈ వ్యాధికి ప్రతి సామాన్యుడికీ అందుబాటులో ఉన్నదీ,ఆక్షేపించలేనిదీ అయిన ఒకే ఒక్క విరుగుడు 'ఫిక్షన్'.

ఇక పై వాదనకు భిన్నంగా వాస్తవాన్ని భరించలేక పుస్తకాలను ఆశ్రయిస్తామని కొందరు చెప్పగా కూడా ఇదివరకూ విని ఉన్నాను..మరి దీనికి సమాధానమేంటి ? ఇది ఎస్కేపిజం కాదా ? చదివేవాళ్ళ గురించి వదిలేస్తే రాసేవాళ్ళకి వాళ్ళెందుకు రాస్తున్నారో స్పష్టత ఉంటుంది..ముఖ్యంగా 'ఎస్కేపిస్టు సాహిత్యం' రాసే రచయితలు అనే నిందను భుజాలపై మోసిన ప్రపంచ ప్రసిద్ధ ఫాంటసీ రచయితలు టోల్కిన్,లూయిస్,ఉర్సులా లెగైన్,ప్రాట్చెట్ లాంటి కొందరు తమ కళను సమర్ధించుకొస్తూ కొన్ని పుస్తకాలు రాశారు..టోల్కిన్ 'On Fairy Stories' అనే పుస్తకంలో ఒక సరదా సంగతిని ఉదహరిస్తారు..జైలులో బందీగా ఉన్నానని తెలుసుకున్న ఒక వ్యక్తి,ఆ ఖైదు నుండి విముక్తి కోరుకోవడంలో తప్పేంటీ అంటారు..అలాగే ఒకవేళ ఖైదునుండి తప్పించుకోలేని పక్షంలో అతడు కేవలం జైలరు గురించీ,జైలు గోడల గురించీ మాత్రమే కాకుండా వేరే విషయాల గురించి ఆలోచించినా,మాట్లాడినా తప్పేంటని అడుగుతారు..నిజానికి ఆ ఖైదీ దృష్టిని దాటిపోయినంత మాత్రాన ఆ గోడలకావల ప్రపంచపు వాస్తవికత తగ్గిపోదు కదా ! అందుచేత విమర్శకులు ఈ 'ఎస్కేప్' అనే పదాన్ని వాడడాన్ని ఒక 'సిన్సియర్ ఎర్రర్' గా పరిగణిస్తూ Escape of the Prisoner ని Flight of the Deserter తో పోల్చడం సరికాదన్నది టోల్కిన్ వాదన.మరి కాస్త ముందుకి వెళ్ళి,ఇలా నిందించడం ఎలా ఉందంటే "నిరంకుశత్వపు నియంతకు సంబంధించిన పార్టీ ప్రతినిధి ఆ ప్రభుత్వం నుండి బయటపడడాన్నో లేదా విమర్శించడాన్నో దేశద్రోహమని తీర్మానించడంలా ఉంది" అని వ్యంగ్యంగా ఛలోక్తి  విసురుతారు.. ఇండస్ట్రియల్ రివొల్యూషన్ పట్ల ఆ పెద్దాయనకున్న వ్యతిరేకత మనకందరికీ మొదట్నుంచీ తెలిసిందే..ఇంకా కదిలిస్తే "ఎల్మ్ ట్రీ కంటే ఫ్యాక్టరీ చిమ్నీ ఏమంత వాస్తవంగా అనిపిస్తుంది మీకు ?" అని ఎదురు ప్రశ్నిస్తారు..అదీ కాకపోతే "మేఘాలతో పోలిస్తే Bletchley station చూరులో వాస్తవికత పాళ్ళు ఎంతంటారు",చివరకి "నాలుగో నెంబరు ప్లాట్ఫారం కి వెళ్ళే బ్రిడ్జి,హేమ్డాల్ Gjallarhorn తో కావలి కాసే బైఫ్రాస్ట్ బ్రిడ్జి కంటే ఏమంత గొప్పగా ఉంటుందంటారు" ..ఇలా ఎడ్డెమంటే తెడ్డెమనే ఆయనతో మాటల్లో నెగ్గలేము..ఆ పెద్దాయనకు చాదస్తం జాస్తి :) చివరగా "The only people who inveigh against escape are jailers." అని ఒక స్టేట్మెంట్ మన మొహాన పారేస్తారు.

టోల్కిన్ 'టైరానికల్ జడ్జిమెంట్స్' గురించి ప్రక్కన పెడితే ఉర్సులా లెగైన్ 'The Language of the Night' అనే పుస్తకంలో ఫాంటసీ గురించి కొన్ని వ్యాసాలు రాశారు..అమెరికన్లకు డ్రాగన్లంటే ఎందుకంత భయం అని ఆరాతీస్తూ ఈ విధంగా రాశారు,
I will speak of modern Americans, the only people I know well enough to talk about. In wondering why Americans are afraid of dragons, I began to realize that a great many Americans are not only anti fantasy, but altogether antifiction. We tend, as a people, to look upon all works of the imagination either as suspect or as contemptible. "My wife reads novels. I haven't got the time." "I used to read that science fiction stuff when I was a teenager, but of course I don't now." "Fairy stories are for kids. I live in the real world." Who speaks so? Who is it that dismisses War and Peace, The Time Machine and A Midsummer Night's Dream with this perfect self-assurance? It is, I fear, the man in the street—the hard-working, over-thirty American male—the men who run this country. Such a rejection of the entire art of fiction is related to several American characteristics: our Puritanism, our work ethic, our profit-mindedness, and even our sexual mores.
'వార్ అండ్ పీస్' నో,'లార్డ్ ఆఫ్ ది రింగ్స్' నో చదవడం ఒక పని కాదు,అది సంతోషం కోసం చేసేది.ఒకవేళ అలా చెయ్యడంలో ఎడ్యుకేషనల్ వాల్యూస్,సెల్ఫ్ ఇంప్రూవ్మెంట్ లాంటివి  లేకపోతే అప్పుడు ప్యూరిటన్ వేల్యూ సిస్టమ్లో అది 'self-indulgence' లేదా 'escapism' మాత్రమే అవుతుంది..ఎందుకంటే ప్యూరిటన్ల దృష్టిలో 'సంతోషానికి' విలువ శూన్యం ,వారికి సంబంధించినంత వరకూ అది ఒక 'పాపం'..అదే విధంగా ఒక బిజినెస్ మాన్ వేల్యూ సిస్టంలో,చేసిన పనికి వెనువెంటనే లాభం రాకపోతే,ఆ పని సమర్ధనకు నోచుకోదు.అందుచేత టోల్కిన్ నో,టాల్స్టాయ్ నో ఏ ఆక్షేపణా లేకుండా చదవగలిగే  ఎక్స్క్యూజ్ ఎవరికైనా ఉందంటే అది ఒక్క ఇంగ్లీషు టీచర్ కి మాత్రమే,ఎందుకంటే అలా చదివినందుకు అతడు జీతం తీసుకుంటాడు గనుక..కానీ మన బిజినెస్ మాన్ మాత్రం అప్పుడోసారీ,ఇప్పుడోసారీ ఒక 'బెస్ట్ సెల్లర్' చదువుతుంటాడు,అది మంచి పుస్తకం అని భావించి కాదు,అది 'బెస్ట్ సెల్లర్' గనుక,ఆ పుస్తకం ఒక సక్సెస్ గనుక,దానికి డబ్బులొచ్చాయి గనుక అంటారు లెగైన్.

ఈ విషయంలో జెండర్ ఎలిమెంట్ కోణాన్ని గురించి కూడా మాట్లాడుతూ,లెగైన్ లోని స్త్రీవాది పురుషస్వామ్యం మీద ధ్వజమెత్తుతారు,నిజానికి ఈ anti-fiction ఆటిట్యూడ్ మగవాళ్ళదని అంటారు.
The last element, the sexual one, is more complex. I hope I will not be understood as being sexist if I say that, within our culture, I believe that this antifiction attitude is basically a male one. The American boy and man is very commonly forced to define his maleness by rejecting certain traits, certain human gifts and potentialities, which our culture defines as "womanish" or "childish."
And one of these traits or potentialities is, in cold sober fact, the absolutely essential human faculty of imagination. Having got this far, I went quickly to the dictionary. The Shorter Oxford Dictionary says: "Imagination. 1. The action of imagining, or forming a mental concept of what is not actually present to the senses; 2. The mental consideration of actions or events not yet in existence." Very well; I certainly can let "absolutely essential human faculty" stand. But I must narrow the definition to fit our present subject. By "imagination," then, I personally mean the free play of the mind, both intellectual and sensory. By "play" I mean recreation, re-creation, the recombination of what is known into what is new. By "free" I mean that the action is done without an immediate object of profit—spontaneously. That does not mean, however, that there may not be a purpose behind the free play of the mind, a goal; and the goal may be a very serious object indeed. Children's imaginative play is clearly a practicing at the acts and emotions of adulthood; a child who did not play would not become mature. As for the free play of an adult mind, its result may be War and Peace, or the theory of relativity. To be free, after all, is not to be undisciplined. I should say that the discipline of the imagination may in fact be the essential method or technique of both art and science.
It is our Puritanism, insisting that discipline means repression or punishment, which confuses the subject. To discipline something, in the proper sense of the word, does not mean to repress it, but to train it—to encourage it to grow, and act, and be fruitful, whether it is a peach tree or a human mind. I think that a great many American men have been taught just the opposite. They have learned to repress their imagination, to reject it as something childish or effeminate, unprofitable, and probably sinful. They have learned to fear it. But they have never learned to discipline it at all. Now, I doubt that the imagination can be suppressed. If you truly eradicated it in a child, that child would grow up to be an eggplant. Like all our evil propensities, the imagination will out. But if it is rejected and despised, it will grow into wild and weedy shapes; it will be deformed. At its best, it will be mere ego-centered daydreaming; at its worst, it will be wishful thinking, which is a very dangerous occupation when it is taken seriously.
సాహిత్యానికి సంబంధించి ఒకప్పటి ప్యూరిటన్ వ్యవస్థలో బైబిల్ ను మాత్రమే చదవడానికి అనుమతించేవారు.ఇప్పుడు సెక్కులర్ ప్యూరిటన్ కాలంలో మగవాళ్ళు,నవలలు వాస్తవం కాదు కాబట్టి వాటిని చదవడం 'unmanly' గా పరిగణిస్తూ టీవీల్లో వచ్చే బ్లడీ డిటెక్టివ్ థ్రిల్లర్స్  చూస్తున్నారంటారావిడ.అదీ కాకపోతే హాక్ వెస్ట్రన్ నో,స్పోర్ట్స్ కథనాల్నో చదువుతూ ప్లే బాయ్,పోర్నోగ్రఫీల దగ్గర ఆగుతున్నారంటారు.
It is his starved imagination, craving nourishment, that forces him to do so. But he can rationalize such entertainment by saying that it is realistic—after all, sex exists, and there are criminals, and there are baseball players, and there used to be cowboys—and also by saying that it is virile, by which he means that it doesn't interest most women. That all these genres are sterile, hopelessly sterile, is a reassurance to him, rather than a
defect. If they were genuinely realistic, which is to say genuinely imagined and imaginative, he would be afraid of them. Fake realism is the escapist literature of our time.
కాల్పనిక సాహిత్యం చదవడం ఒక ఎస్కేపిజం అన్న వాదన ఈమధ్య తరచూ వినిపిస్తోంది..ఫిక్షనల్ ప్రపంచాన్ని ప్రేమించడం విషయంలో ఈ 'ఎస్కేపిజం' అనే మాట ఒక విధమైన చులకనతోనో లేక జాలితోనో వాడబడుతోందని అనేకమంది రచయితలు  వాపోయారు కూడా..మరి నిజంగా ఫిక్షన్ చదవడం ఎస్కేపిజమా ? ఫిక్షన్ చదివేవాళ్ళు నిజజీవితంలో ఎస్కేపిస్టులుగా వాస్తవానికి దూరంగా బ్రతుకుతారా అని ఆలోచిస్తే,అది మనం ఎలాంటి పుస్తకాలు చదువుతున్నాం అనే విషయంపై మీద ఆధారపడి ఉంటుందని అంటారు లెగైన్..ఇమాజినేషన్ కి ఎంత మాత్రం ఆస్కారం లేని ఫాక్ట్స్ దట్టించిన పుస్తకాలూ,నాన్ ఫిక్షన్ లాంటివి అని బహుశా ఆవిడ ఉద్దేశ్యం కావచ్చు.ఈ క్రింది పేరాలో లెగైన్ చెప్పిన 'ట్రైనింగ్ ఆఫ్ మైండ్' కి ఆస్కారం ఇచ్చే జానర్ 'ఫాంటసీ'(ఫెంటాస్టిక్) మాత్రమే.రియలిస్టిక్ ఫిక్షన్ ఒక వయసు వరకూ చదివినా,ఆ తరువాత దాన్ని చదవడం వల్ల పెద్దగా ఉపయోగం ఉండదు.వ్యక్తిత్వ వికాసం పూర్తైన తరువాత మరో రచయిత రాసిన ఏ ఫిలాసఫీ చదివినా అది మన సిద్ధాంతాలతో క్లాష్ అవుతుంది తప్ప,దాని వల్ల ఇమాజినేషన్ కి అవకాశం ఉండదని లెగైన్ భావన కావచ్చు.
And probably the ultimate escapist reading is that masterpiece of total unreality, the daily stock market report. Now what about our man's wife? She probably wasn't required to squelch her private imagination in order to play her expected role in life, but she hasn't been trained to discipline it either. She is allowed to read novels, and even fantasies. But, lacking training and encouragement, her fancy is likely to glom on to very sickly fodder, such things as soap operas, and "true romances," and nursy novels, and historico-sentimental novels, and all the rest of the baloney ground out to replace genuine imaginative works by the artistic sweatshops of a society that is profoundly distrustful of the uses of the imagination. What, then, are the uses of imagination? You see, I think we have a terrible thing here: a hardworking, upright, responsible citizen, a full-grown, educated person, who is afraid of dragons, and afraid of hobbits, and scared to death of fairies. It's funny, but it's also terrible. Something has gone very wrong. I don't know what to do about it but to try and give an honest answer to that person's question, even though he often asks it in an aggressive and contemptuous tone of voice. "What's the good of it all?" he says. "Dragons and hobbits and little green men—what's the use of it?" The truest answer, unfortunately, he won't even listen to. He won't hear it. The truest answer is, "The use of it is to give you pleasure and delight." "I haven't got the time," he snaps, swallowing a Maalox pill for his ulcer and rushing off to the golf course. So we try the next-to-truest answer. It probably won't go down much better, but it must be said: "The use of imaginative fiction is to deepen your understanding of your world, and your fellow men, and your own feelings, and your destiny." To which I fear he will retort, "Look, I got a raise last year, and I'm giving my family the best of everything, we've got two cars and a color TV. I understand enough of the world!" And he is right, unanswerably right, if that is what he wants, and all he wants. The kind of thing you learn from reading about the problems of a hobbit who is trying to drop a magic ring into an imaginary volcano has very little to do with your social status, or material success, or income. Indeed, if there is any relationship, it is a negative one. There is an inverse correlation between fantasy and money. That is a law, known to economists as Le Guin's Law.
నాకు ఉర్సులా లెగైన్ అంటే ఎందుకంత ఇష్టమో ఇది చదివాక మరోసారి అర్ధమైంది.ఈ పేరాగ్రాఫ్ లు చదివి చప్పట్లు కొట్టకుండా ఉండలేకపోయాను :) సాహిత్యంతో అనునిత్యం స్నేహం నిజంగా చదివేవాళ్ళకి మేలే చేస్తుందా ? కాల్పనిక ప్రపంచంలో దిశానిర్దేశం లేని ప్రయాణం పాఠకుల్ని వాస్తవ జీవితపు లక్ష్యాల నుండి దూరం చేస్తుందా ? అనే ప్రశ్నలకు పైన రచయితల మాటల్లో కొంతవరకూ సమాధానాలు దొరికాయనే అనుకుంటున్నాను.

చివరగా హ్యరీ పాటర్ లో డంబుల్ డోర్ కీ,హ్యారీకీ మధ్య జరిగే చిన్న సంభాషణతో ఈ వ్యాసం ముగిస్తాను.

“Tell me one last thing,” said Harry. “Is this real? Or has this been happening inside my head?”

“…Of course it is happening inside your head, Harry, but why on earth should that mean that it is not real?” --------‘Harry Potter and the Deathly Hallows’

Friday, December 20, 2019

The Lifecycle of Software Objects - Ted Chiang

టెక్నాలజీ ప్రభావం ఎక్కువగా లేని సమాజానికీ,టెక్నాలజీ నిత్యావసరంగా మారిపోయిన సమాజానికీ మధ్య సంధియుగానికి ప్రత్యక్ష సాక్షులం మనం.ఇది ఒకరకంగా అదృష్టమే అనిపిస్తుంది..ఇటాలో కాల్వినో Six Memos for the Next Millennium అనే పుస్తకంలో ఒకచోట అంటారు,"టెక్నాలజీ ఛాయలు పడని బాల్యాన్ని అనుభవించినవాళ్ళం మేము,ఎంత అదృష్టవంతులమో! "అని.టెక్నాలజీ వలన కలిగే ప్రయోజనాల్నీ,దుష్పరిణామాల్నీ రెండింటినీ బేరీజు వేసి చూడగలిగినవాళ్ళం మనం మాత్రమే..ఈ ఏడాది ప్రచురించిన 'Machines Like Me' అనే పుస్తకంలో బ్రిటిష్ రచయిత Ian Mcewan కాగ్నిటివ్ అబిలిటీస్ ఉన్న హ్యూమనోయిడ్ రోబోట్లని మానవసమాజంలో భాగంగా చేస్తూ ఫ్యూచర్ సొసైటీని చూపించే ప్రయత్నం చేశారు.కానీ ఇదే అంశాన్ని అమెరికన్ సైన్స్ ఫిక్షన్ రచయిత టెడ్ చియాంగ్ తొమ్మిదేళ్ళ క్రితమే,అంటే 2010 లో రాసిన 'The Lifecycle of Software Objects' అనే పుస్తకంలో చర్చించారు.
Image Courtesy Google
సైన్స్ ఫిక్షన్ ప్రత్యేకత ఏంటంటే,అది ఫ్యూచర్ సొసైటీస్ ఎలా ఉండబోతున్నాయో ఊహాత్మక విశ్లేషణలు చేస్తూ ఆ పరిస్థితులకు తగ్గట్టు మనల్ని మానసికంగా సిద్ధం చేస్తుంది..గత దశాబ్ద కాలంగా శాస్త్రసాంకేతిక రంగాల్లో వచ్చిన పెనుమార్పులు,మనిషికి అపరిమితమైన సౌకర్యాలతో పాటు అంతులేని ఒంటరితనాన్ని కూడా తోడు తెచ్చిపెట్టాయి..ఈరోజు ఏ మారుమూల ప్రాంతాన్ని చూసినా,ఒక సగటు మనిషికి టీవీలు,మొబైల్ ఫోన్లు,టాబ్లెట్స్ లాంటి ఎలక్ట్రానిక్ గాడ్జెట్స్ సహాయం లేకుండా పూట గడవని పరిస్థితి ఉంది.ఈ క్రమంలో మనుషుల స్థానాన్ని క్రమేపీ యంత్రాలు ఆక్రమించడం మొదలుపెట్టాయి.

ఈ పరిణామాల్ని మార్కెట్ చేసుకునే తలంపుతో,ఒంటరితనం బారిన పడుతున్న మనుషులకు తోడుగా పెంపుడు జంతువులను పోలిన వర్చ్యువల్ పెట్స్ ను తయారుచెయ్యడానికి 'బ్లూ గామా' అనే సంస్థ నడుం బిగిస్తుంది.'All the fun of monkeys, with none of the poop-throwing' పాలసీతో కుక్కలూ,పిల్లులూ,కోతులూ,పాండాలూ మొదలైన జంతువుల్ని పోలిన వర్చ్యువల్ ఆకారాల్ని తయారు చేస్తుంది..ఈ సంస్థలో పనిచేసే అన్నా ఆల్వరాడో,డెరెక్ బ్రూక్స్ అనే ఇద్దరు సైంటిస్టులు AI తో పనిచేసే డిజియంట్స్ అని పిలువబడే డిజిటల్ ఆర్గానిజమ్స్ ను తయారుచేస్తారు.కానీ నిరంతరం మారిపోయే వినియోగదారుల అభిరుచుల్ని దృష్టిలో పెట్టుకుని ఈ పెంపుడు జంతువుల స్థానంలో మనుషుల్ని పోలిన రోబోట్లను తయారు చెయ్యమని 'బ్లూ గామా' ఆదేశిస్తుంది..ఇలా తయారైన డిజియంట్స్ కాగ్నిటివ్ అబిలిటీస్ కలిగి అచ్చం మనుషుల్లాగే ప్రతిరోజూ కొత్త విషయాలు నేర్చుకుంటూ సైంటిస్టులు శిక్షణలో పెరుగుతూ(evolve) ఉంటాయి..పసికందుల్ని పుట్టుకతో సాకినట్లే మార్కో ,పోలో అనే రెండు పాండా బేర్ డిజియంట్స్ ను డెరెక్ పెంచుతుండగా,జాక్స్ అనే నియో విక్టోరియన్ డిజియంట్ ను అన్నా పెంచుతూ ఉంటుంది.ఈ డిజియంట్స్ నివాసముండే 'డేటా ఎర్త్ పోర్టల్' భౌతిక ప్రపంచాన్ని పోలిన విశాలమైన వర్చ్యువల్ ప్రపంచం (మల్టీప్లేయర్ గేమ్స్ తరహాలో) అన్నమాట.సైంటిస్టులు డిజియంట్స్ కి శిక్షణ ఇవ్వడానికి డేటా ఎర్త్ పోర్టల్ లో లాగ్ ఇన్ అవ్వగానే వాళ్ళ అవతార్ లతో ఆ ప్రపంచంలో భాగంగా మారతారు..అదే విధంగా ఈ వర్చ్యువల్ జీవులు మధ్య మధ్యలో వాళ్ళ ఓనర్లు తయారు చేసిన రోబోట్ శరీరాన్ని ధరించి వాస్తవ  ప్రపంచంలోకి వస్తూ-పోతూ ఉంటాయి..వర్చ్యువల్ ప్రపంచానికీ,భౌతిక ప్రపంచానికీ మధ్య ఉన్న తేడాలను చూసి ఆశ్చర్యానికి లోనవుతూంటాయి.వాటికి భౌతిక రూపం లేకపోయినా మనుషుల్లాగే అన్ని భావోద్వేగాలూ ఉండే విధంగా వాటి నిర్మాణం జరుగుతుంది.

ఇంతవరకూ బాగానే ఉన్నా,నిముష నిముషానికీ మారిపోయే సాఫ్ట్వేర్ రంగంలో ఈ 'నియో బ్లాస్ట్' రోబోట్ల స్థానంలో కొత్త Sophonce digients ప్రవేశిస్తాయి.అలాగే డేటా ఎర్త్ ను వెనక్కు నెట్టేస్తూ 'రియల్ స్పేస్ ప్లాట్ఫామ్' ఆవిర్భవిస్తుంది.కాలం చెల్లిపోయిన వెర్షన్స్ గా మిగిలిపోయిన మార్కో,పోలో,జాక్స్ లు అప్పటికే అన్నా,డెరెక్ లకు కుటుంబ సభ్యులైపోతారు..డిజియంట్స్ తో వాళ్ళకున్న అనుబంధం వల్ల వాళ్ళకి వాటిని సస్పెండ్ చెయ్యడానికి,అంటే మన భాషలో వాటిని చంపెయ్యడానికి మనస్కరించదు..పైపెచ్చు తమ చుట్టూ ఉన్న ప్రపంచం పట్ల ఆ డిజియంట్స్ కనబరిచే ఆసక్తీ,జీవితేచ్ఛ వాళ్ళ చేతుల్ని కట్టేస్తాయి..ఆ డిజియంట్స్ ని పోర్టింగ్ చెయ్యడం చాలా ఖర్చుతో కూడుకున్నపని కావడంతో వాళ్ళిద్దరూ ఎంత ప్రయత్నించినా ఏ కంపెనీ కూడా ముందుకు రాదు..చివరకు 'బైనరీ డిసైర్' అనే మరో కంపెనీ డిజియంట్స్ ను పోర్టింగ్ చెయ్యడానికి ముందుకు వచ్చినప్పటికీ వాటిని సెక్స్ వర్కర్స్ గా మార్చడానికి అంగీకరిస్తేనే పెట్టుబడి పెడతామని షరతు విధిస్తుంది.అప్పుడే ప్రపంచంలోకి కొత్తగా  రెక్కలు విప్పుకుంటున్న ఆ రోబోట్ల ను ఏం చెయ్యాలో తెలీని అనిశ్చితి నెలకొంటుంది.మరి మానవ సమాజంలో భాగంగా ఉండడానికి తయారైన ఆ డిజియంట్స్ భవిష్యత్తు ఏమైందనేది మిగతా కథ.

ఈ కథలో మనిషికీ,యంత్రానికీ మధ్య ఉన్న వ్యత్యాసాల్ని చెరిపేసే ప్రయత్నం చేశారు రచయిత..సర్ అలాన్ ట్యూరింగ్ ఆద్యుడిగా మొదలైన శాస్త్రసాంకేతిక విప్లవంలో రోబోట్స్ మానవసమాజంలో భాగం కావడానికి మరెంతకాలమో పట్టకపోవచ్చు..ఉదాహరణకు రోబోటిక్స్ అంటే ఆసక్తి ఉన్నవారందరికీ సోఫియా గురించి తెలిసే ఉంటుంది.సౌదీ అరేబియా పౌరసత్వంతో బాటుగా,క్రెడిట్ కార్డు కూడా పొందిన ఏకైక హ్యూమనోయిడ్ రోబోట్ అది.అంటే ఒక దేశపు పౌరుడికుండే సమస్త హక్కులూ,బాధ్యతలూ ఆ రోబోట్ కి కూడా ఉంటాయి.ఒకవేళ  సోఫియాకు తనవైన పొలిటికల్ వ్యూస్ ఉంటే,మనుషుల్లాగే స్వంత వ్యక్తిత్వం ఉండి స్వయం నిర్ణయాధికారం తీసుకుంటే ఆ పరిణామాన్ని మానవ సమాజం ధైర్యంగా,మనస్ఫూర్తిగా స్వాగతించగలదా ? ఈ పుస్తకం ముగింపులో ఆధునిక సమాజానికి ఇటువంటి పలు ప్రశ్నల్ని సంధిస్తూ,ఆర్టిఫిషియల్ ఇంటలిజెన్స్ తో అద్భుతాలు సృష్టిస్తూ,తాను దేవుణ్ణని రుజువు చేసుకోవాలని వెంపర్లాడుతున్న మనిషికి తన ప్రాముఖ్యతల్ని గుర్తెరిగి మసలుకోవడం అవసరమేమో అన్న దిశగా ఆలోచనలు రేకెత్తిస్తారు.

The virtual world acts as a global village for raising the digients, a social fabric into which a new category of pet is woven.

మనిషికీ,యంత్రానికీ మధ్య ఉన్న తేడాలు చెరిగిపోయే రోజు దగ్గర్లోనే ఉందని గుర్తుచేసే వివరణలు..
He's heartened to read this. The practice of treating conscious beings as if they were toys is all too prevalent, and it doesn't just happen to pets. Derek once attended a holiday party at his brother-in-law's house, and there was a couple there with an eight-year-old clone. He felt sorry for the boy every time he looked at him. The child was a walking bundle of neuroses, the result of growing up as a monument to his father's narcissism. Even a digient deserves more respect than that.

డిజియంట్స్ ను వినియోగదారుల చేతుల్లో పెట్టినప్పుడు ముందు జాగ్రత్త చర్యగా వాటికి భౌతికంగా బాధ కలగకుండా చూసుకునే 'పెయిన్ సర్క్యూట్ బ్రేకర్స్' అమరిక ఉన్నప్పటికీ,మానవ సహజమైన నిర్లక్ష్యం నుండి కాపాడే వ్యస్థ లేదని శాస్త్రవేత్తలు భావించే సందర్భం..
Blue Gamma has done what it can to minimize abuses; all the Neuroblast digients are equipped with pain circuit-breakers, which renders them immune to torture and thus unappealing to sadists. Unfortunately,there's no way to protect the digients from things like simple neglect.

ఎంత ప్రయత్నించినా మనిషికి సరిసమానమైన జీవిని సృష్టించడం అసాధ్యమనే దిశగా కనిపించే కొన్ని వాదనలు..
"People always say that we're evolved to want babies, and I used to think that was a bunch of crap, but not anymore." Robyn's facial expression is one of transport; she's no longer speaking to Ana exactly. "Cats, dogs, digients, they're all just substitutes for what we're supposed to be caring for. Eventually you start to understand what a baby means, what it really means, and everything changes. And then you realize that all the feelings you had before weren't—" Robyn stops herself. "I mean, for me, it just put things in perspective."

ఔట్ డేటెడ్ సాఫ్ట్వేర్ కలిగిన డిజియంట్స్ ఒక్కొక్కటీ కనుమరుగైపోతుండగా 'డేటా ఎర్త్' స్థితిని వివరిస్తూ,
The private Data Earth resembles: a ghost town the size of a planet. There are vast expanses of minutely-detailed terrain to wander around in, but no one to talk to except for the tutors who come in to give lessons. There are dungeons without quests, malls without businesses, stadiums without sporting events; it's the digital equivalent of a post-apocalyptic landscape.

పుస్తకం నుండి మరికొన్ని వాక్యాలు,
Developers are drawn to new, exciting projects, and right now that means working on neural interfaces or nanomedical software.

Jax is good at asking the tough questions. "The mice were the test suites," Ana admits. "But that's because no one has the source code to organic brains, so they can't write test suites that are simpler than real mice. We have the source code for Neuroblast, so we don't have that problem."

The avatars we'd give them would be humanoid, but not human. You see, we're not trying to duplicate the experience of sex with a human being; we want to provide non-human partners that are charming, affectionate, and genuinely enthusiastic about sex. Binary Desire believes this is a new sexual frontier.

The technology has undoubtedly improved since then, but it's still an impoverished medium for intimacy.

"Blue Gamma made you like food, but they didn't decide what specific kind of food you had to like"

The years she spent raising Jax didn't just make him fun to talk to, didn't just provide him with hobbies and a sense of humor. It was what gave him all the attributes Exponential was looking for: fluency at navigating the real world, creativity at solving new problems, judgment you could entrust an important decision to. Every quality that made a person more valuable than a database was a product of experience.

Sunday, December 15, 2019

Across Paris and Other Stories - Marcel Aymé

సాహితీ ప్రక్రియల్లో ఫాంటసీని ఒక అత్యుత్తమమైన ప్రక్రియగా పరిగణిస్తారు..ఈ ఫాంటసీని కాఫ్కా,బోర్హెస్ లాంటి వాళ్ళు తమ గంభీరమైన తాత్విక శైలిలో పాఠకులకు అందీ అందని పుల్లని ద్రాక్షగా చేస్తే కాల్వినో,కెరెట్ లాంటి వాళ్ళు కాస్త ఉదారంగా తమ సరళత్వంతో దానిని పాఠకులకు అందుబాటులోకి తీసుకొచ్చారు..ఇక చాలా underrated ఫ్రెంచ్ రచయిత మార్సెల్ ఐమీ మాత్రం ఆ సరళత్వానికి చక్కని హాస్యాన్ని మేళవించి ఫాంటసీని సామాన్యులకు పళ్ళెంలో ఫలాహరంలా విందు చేస్తారు.
Image Courtesy Google
ఐమీ శైలిని గురించి చెప్పాలంటే "Martin the Novelist" అనే కథను మంచి ఉదాహరణగా చెప్పొచ్చు..గేమ్ ఆఫ్ థ్రోన్స్ చూస్తున్నప్పుడు వరుసగా హీరోలూ,హీరోయిన్లు అనుకున్నవాళ్ళందరూ  చచ్చిపోతుంటే ఆ రచయిత కాస్త బ్రేక్ తీసుకుని కాఫీ తాగొస్తే బావుణ్ణనిపించింది..ఈ కథ చదివినప్పుడు George R. R. Martin అనేకసార్లు గుర్తొచ్చారు..కానీ ఈ కథలో రచయిత పేరు కూడా మార్టిన్ అని పెట్టడం కేవలం యాదృచ్ఛికమేనా అనిపించింది :) రచనా వ్యాసంగంలో రచయితలు పడే ఇబ్బందులు ఈ కథలో ప్రధానాంశం..సమాజానికి అనుగుణంగా తనను మార్చుకోలేకా,తన సృజనాత్మకతను చంపుకోలేకా ఒక నవలాకారుడు మార్టిన్ పడే సంఘర్షణను ఈ కథలో అద్భుతంగా చిత్రించారు..కథ విషయానికొస్తే,ఒకానొకప్పుడు తన రచనల్లో ప్రధాన పాత్రలనూ,ఇతరత్రా చిన్నాచితకా  పాత్రలనూ అలవాటుగా,ఇష్టంగా చంపేసే మార్టిన్ అనే ఒక నవలాకారుడుండేవాడు.అతడు ఎంత ప్రయత్నించినా ఈ పాత్రలను చంపేసే విచిత్రమైన అలవాటు మాత్రం పోయేది కాదు.

కానీ నిజానికి మార్టిన్ చాలా దయగల రచయిత..తన పాత్రలను పండుముసలి వయసు వరకూ సజీవంగా ఉంచాలని ఎంత ప్రయత్నించినా పాత్రల్ని చంపాలనే ప్రేరణ మాత్రం అతడిలో చాలా తీవ్రంగా ఉండేది..ఒకసారి ఒక నవలలో తన హీరోయిన్ ని ఎలా అయినా బ్రతికించుకోడానికి మిగతా పాత్రలన్నింటినీ చంపేస్తాడు..తన తెలివితేటలకు తానే మురిసిపోతూ భుజం తట్టుకుంటుండగా పాపం ఆ పేద హీరోయిన్ థ్రోమ్బోసిస్ (రక్తం గడ్డకట్టుట) అనే వ్యాధితో నవల ముగిసేలోపు కేవలం పదిహేను లైన్ల ముందు ఠపీమని మరణిస్తుంది..ఇక ఇది అయ్యేపని కాదని కూలబడిన మార్టిన్ కు మరో మెరుపులాంటి ఆలోచన వస్తుంది..ఈసారి అతడు తన నవలలో ఐదేళ్ళు దాటని పసిపిల్లలను ప్రధానపాత్రలుగా చేసుకుని కథ రాయడం మొదలుపెడతాడు..కానీ నవల పదిహేనువందల పేజీలకు చేరేసరికి వాళ్ళందరూ Octogenarians (ఎనభయ్యేళ్ళ వారు) గా మారతారు..ఇక ఆ దేవుడు కూడా వాళ్ళని చావకుండా కాపాడలేకపోతాడు..

కానీ ఈ కారణంగా అటు అతడి రచనల్ని ఎంతో ఇష్టంగా చదివే పాఠకులకూ,ఇటు ప్రచురణకర్తలకూ కూడా అతడిపై చాలా కోపంగా ఉండేది..క్రమేపీ మార్టిన్ రచనలకి పాఠకుల కొరత మొదలైంది..మార్టిన్ ఒక రచయితగా తన నిజాయితీని చంపుకోలేక,పేదరికాన్ని ఎదుర్కోలేక నానావస్థలూ పడుతుంటాడు..మార్టిన్ తీరుకి విసిగివేసారిన ప్రచురణకర్త,అతడు రాయబోయే మరో కొత్త కథను గురించి ప్రస్తావించడానికి వచ్చిన మార్టిన్ తో ఏ ముఖ్య పాత్రనూ చంపకుండా ఆ నవలను రాయమనీ,లేకపోతే అతడి నవలను ప్రచురించనని హెచ్చరిస్తూ మాట తీసుకుంటాడు.ఇక మన రచయిత మార్టిన్ గారి కష్టాలు మొదలవుతాయి..కథ పబ్లిషర్ అడిగినట్లు రాస్తే ఒక రచయితగా తన వృత్తికి న్యాయం చెయ్యలేడు..అలాగే తనకు నచ్చినట్లు కథ రాస్తే తన జీవనోపాథి కోల్పోతాడు..ఈ క్లిష్టమైన పరిస్థితిలో మార్టిన్ Alfred Soubiron అనే నలభై ఐదేళ్ళ నీలి కళ్ళ కథానాయకుడి గురించి ఒక కథను రాయడం మొదలుపెడతాడు.ఈ కథా,అందులోని మలుపులూ పాఠకులు చదివి తీరాల్సిందే..ఈ  మధ్యకాలంలో ఒక కథ చదివి ఇంత కడుపుబ్బ నవ్వుకున్నది లేదు..కథలోని పాత్రలు సజీవంగా మార్టిన్ కళ్ళముందు ప్రత్యక్షమవ్వగా రచయితకూ,పాత్రలను మధ్య జరిగే సంవాదం,రచయిత అంతః సంఘర్షణా ఈ కథను ఒక అసాధారణమైన కథగా నిలబెడతాయి.

పుస్తకంలోనుండి కొన్ని వాక్యాలు,

It is not unusual for a novelist to be visited by his characters, although they do not ordinarily
manifest themselves in so substantial a form.

 I have less responsibility in the matter than you might think. (An honest novelist is like God, he has only limited powers. His creatures are free. He can only suffer with them in their misfortunes and regret that their prayers are in vain. He has over them only the power of life and death; and in the sphere of chance, where destiny sometimes allows him a small margin, he may be able to afford them modest consolations. But we can no more change our minds than can God himself. All things are ordained in the beginning, and once the arrow has been loosed it cannot be drawn back.'

'What right? The novelist's right, of course! I can't make my characters laugh when they feel like crying. I can't make them behave according to impulses which are not theirs, but I can always bring their lives to an end. Death is something that everyone carries with him at every moment so that any moment I care to choose is the right one.'

And writers are nothing but bloody butchers! Come along, darling, you go first. He wanted to murder me. Jiji, I'm afraid. God knows what he'll be up to next, in his infernal novels. The man frightens me.