సోషల్ మీడియా సాహితీవేత్త కావడం ఎలా ?

 సోషల్ మీడియా సాహితీవేత్త కావడం ఎలా ?

Image Courtesy Google

రూల్ నెంబర్ 1.సాహిత్యంలో ఒక పెద్ద తలకాయని (?) పట్టుకో,మగవాళ్ళైతే వాళ్ళ భార్యల్నీ, ఆడవాళ్ళైతే వాళ్ళ భర్తల్నీ అందమంటే అదీ,హుందాతనమంటే ఇదీ అంటూ పొగుడు.

రూల్ నెంబర్ 2.వాళ్ళకి పిల్లలుంటే చీమిడిముక్కయినా ఫర్వాలేదు చ్వీట్ క్యూట్ అని ముద్దురాకపోయినా ముద్దు చెయ్యి.

రూల్ నెంబర్ 3. నీ సాహిత్యంలో విలువల  సంగతి దేవుడికెఱుక ఇక్కడ పబ్లిసిటీ ఇంపార్టెంట్..వాళ్ళ పుస్తకాల్ని ఎండోర్స్ చెయ్యి, వాళ్ళకింకో ఆప్షన్ లేదు..కృతజ్ఞతా భారంతో కుంగిపోయి నిన్ను, సారీ..నీ  సాహిత్యాన్ని ఎండోర్స్ చేస్తారు.

రూల్ నెంబర్ 4. పెద్దవాళ్ళని కలవడానికెళ్లినప్పుడు పండో ఫలమో పట్టుకెళ్ళాలి, మోడరన్ వరల్డ్ కాబట్టి అన్ని రకాల గిఫ్టులు తీసుకెళ్ళే సౌకర్యం ఉంటుందనుకో,ఇవన్నీ నీకు ప్రత్యేకం బొట్టు పెట్టి చెప్పక్కర్లేదు, నీకు తెలుసనుకో.

రూల్ నెంబర్ 5. వాళ్ళ కు అటెన్షన్ ఇవ్వడం మర్చిపోకు..ఈరోజుల్లో అటెన్షన్ ఆక్సిజన్ తో సమానం..వీలైతే ఒక లైక్,కుదిరితే ఒక లవ్  మర్చిపోకు..నీకు పోయేదేం లేదు.

రూల్ నెంబర్ 6.నువ్వు చదివేది బి గ్రేడ్ లిటరేచర్ అని నీకూ నాకూ తెలుసు గానీ వాళ్ళకి తెలీదు కదా,చదివేసి ప్రక్కన పెట్టేసి విస్డం సంపాదించి మర్చిపోతా అని చెప్పు..చదవని ఇంగ్లీషు పుస్తకాలు అన్నీ చదివానని అనెయ్, ఇక్కడ పరీక్షలెవ్వడూ పెట్టడు కదా.

రూల్ నెంబర్ 7.ఇది అన్నిటికంటే ముఖ్యమైన రూల్..ఆత్మాభిమానం,individuality  లాంటివి ఇలాంటి విషయాల్లో పనికిరావు,ఎప్పుడైనా పెద్దాళ్ళు ఏదో చిరాకులో మొహం మీద ఉమ్మేసినా  తుడుచుకోవడం మర్చిపోకు..ఎక్కడ తలవంచాలో తెలిసినవాడిదే రాజ్యం..యమ్ ధర్మరాజు ఎం.ఏ సినిమా చూసుంటావుగా.

ప్రస్తుతానికి ఇవి చాలు..అన్నీ ఒకేసారి చెప్పేస్తే మళ్ళీ నువ్వు సలహా కోసం మళ్ళీ నా దగ్గరకు రావాలిగా.. (మాక్కూడా కాస్త లౌక్యం తెలుసు)

డిస్క్లైమర్ : Not everything I post on social media is about you.. If you think so, then put that in your pipe and smoke it.

#Twintalk

Remember - Christina Rossetti

Image Courtesy Google

జ్ఞాపకం - క్రిస్టినా రోసెట్టి కు నా స్వేచ్ఛానువాదం :

మాటల్లేని మౌన తీరాలకు నీ నుండి దూరంగా నేను తరలి వెళ్ళిపొయినప్పుడు నన్ను నీ జ్ఞాపకాల్లో నిలుపుకో.

నేను రెండడుగులు ముందుకు వేసి వెనుదిరిగి నీదరికి చేరలేనప్పుడూ ,నన్ను నీ చేతుల్లోకి ఇక ఎప్పటికీ తీసుకోలేనప్పుడూ నన్ను నీ జ్ఞాపకాలో నిలుపుకో.

ప్రతిరోజూ మన భవిష్యత్తు గురించి నువ్వు కనే బంగారు కలలు నాతో పంచుకోలేనప్పుడు  నన్ను నీ జ్ఞాపకాల్లో నిలుపుకో.

నాకు మంచి-చెడుల గురించి ఇక  నేర్పించలేనప్పుడూ, నా గురించి  ప్రార్ధించలేనప్పుడూ ,నన్ను మాత్రమే నీ జ్ఞాపకాల్లో నిలుపుకో.

ఇక నువ్వు నన్ను మరచిపోక తప్పనప్పుడూ , ఎప్పుడైనా మళ్ళీ నేను జ్ఞాపకం వచ్చినప్పుడూ చింతపడకు.

నాలోని అవినీతితో కూడిన ఆలోచనల చీకటి అవశేషాలు నీలో మిగిలిపోయినప్పుడూ,

జ్ఞాపకాలతెరల్లో నా తలపులతో దుఃఖపడడం కంటే ,నాకు దూరంగా నన్ను మరచి సంతోషంగా ఉండడం శ్రేయస్కరం.

Remember by Christina Rossetti :

    Remember me when I am gone away,

         Gone far away into the silent land;     

  When you can no more hold me by the hand,

Nor I half turn to go yet turning stay.

Remember me when no more day by day

         You tell me of our future that you plann'd:

         Only remember me; you understand

It will be late to counsel then or pray.

Yet if you should forget me for a while

         And afterwards remember, do not grieve:

         For if the darkness and corruption leave

         A vestige of the thoughts that once I had,

Better by far you should forget and smile

         Than that you should remember and be sad.

A Jane Austen Education : How Six Novels Taught Me About Love, Friendship, and the Things That Really Matter - William Deresiewicz

కర్ట్ వన్నెగట్ నీ, మారియో వర్గస్ లోసానీ చదివాకా కాస్త లైట్ రీడ్ ఏదైనా చదువుదానిపించింది..గత ఏడాది మొదలుపెట్టి కొన్ని పేజీలు చదివి ప్రక్కన పెట్టి, కొత్త పుస్తకాల మోజులో పడి మర్చిపోయిన 'జేన్ ఆస్టెన్ ఎడ్యుకేషన్' జ్ఞాపకం వచ్చింది..అమెరికన్ రచయిత William Deresiewicz ఆస్టెన్ నవలలు తన జీవితంపై ఎటువంటి ప్రభావం చూపించాయో వివరిస్తూ రాసిన ఈ పుస్తకంలో ఆస్టెన్ ఆరు నవలలు ఎమ్మా,ప్రైడ్ అండ్ ప్రిజుడిస్,Northanger Abbey, Persuasion, Mansfield Park,సెన్స్ అండ్ సెన్సిబిలిటీలను గురించి చర్చిస్తూ కొన్ని వ్యాసాలు రాశారు..ఈ రచన కొంత మెమొయిర్ గానూ,కొంత విమర్శగానూ కనిపిస్తుంది..సహజంగా ఉన్నతమైన సాహితీవిలువలతో కూడిన పుస్తకాలు చదివేవాళ్ళకు స్త్రీ రచయితలు ,అందునా ఆస్టెన్ లాంటి రచయితల రచనల పట్ల చాలా చులకనభావం ఉంటుంది..చాలామంది ఆస్టెన్ పేరు వినగానే "ఆహ్ గర్లీ రొమాంటిక్ జానర్" అంటూ పెదవి విరవడం చూస్తుంటాం..కానీ నా వరకూ జేన్ ఆస్టెన్ ప్రస్తావన లేకుండా బ్రిటిష్ సంస్కృతీ సంప్రదాయాల గురించి మాట్లాడడం అసంభవం..ఇంగ్లీష్ నవల,సాహితీ విలువల గురించిన ప్రస్తావన వచ్చినప్పుడు ఎవరికైనా ప్రప్రథమంగా గుర్తొచ్చేది ఆస్టెన్ పేరు మాత్రమే..ఆమె ఒక తరపు సంస్కృతికి తన రచనల్లో ప్రాణంపోశారు..ఆమెకు సమకాలీనులైన పురుష రచయితలెందరున్నా ఆస్టెన్ మాత్రమే ఇంగ్లీష్ నవలకు ఆద్యురాలు అనడానికి అన్ని విధాలా అర్హురాలు అనిపిస్తుంది..సరళమైన స్త్రీ సాహిత్యమని ఎందరు విమర్శించినా ఆమె ఇంగ్లీష్ సాహితీలోకాన్ని అప్పుడూ,ఇప్పుడూ కూడా శాసిస్తున్నారనేది నిర్వివాదాంశం. 

Image Courtesy Google

తన గురువైన సోక్రటీస్ తనకు కథలు చెప్పిన విధానం గురించి ప్లేటో ఈ విధంగా అంటారట : “His words are ridiculous when you first hear them, for his talk is of pack-asses and smiths and cobblers . . . so that any ignorant or inexperienced person might feel disposed to laugh at him; but he who sees what is within will find that they are the only words which have a meaning in them, and likewise the most divine.” . జేన్ ఆస్టెన్ కథలు కూడా చదివేవాళ్ళకి ఇలాగే అనిపిస్తాయి..ఆమె పాఠకుల స్థాయికి దిగి వాళ్ళను తన ప్రపంచంలోకి ఇట్టే లాక్కెళ్ళిపోతారు..నా వరకూ జేన్ ఆస్టెన్ రచనల గురించి కొత్తగా చర్చించడానికేం లేదు..అది అమ్మ ప్రతీ ఏడూ పెట్టే ఆవకాయ ఘనతను పొగడడంలా ఉంటుంది..చాలామందికి లాగే ఆస్టెన్ నవలలు చిన్నతనంలో నా వ్యక్తిత్వ నిర్మాణంలో కూడా ప్రధాన పాత్ర పోషించాయి,ఒకప్పటి నా ఆలోచనా సరళిని తీవ్రంగా ప్రభావితం చేశాయి..కానీ ఇందులో రచయిత ఆస్టెన్ నవలల గురించిన రాసిన వ్యాసాల ద్వారా పాఠకుల మదిలో కొన్ని వినూత్నమైన ప్రశ్నలు రేకెత్తిస్తారు : చదువు అనేది ఏమిటి ? ఎందుకు ? మనం చదివే చదువు జీవితాన్ని సుగమం చేసుకోవడానికా లేక ఇంకా సంక్లిష్టం చేసుకోడానికా ? 

ఎంత చదువు చదివినా మనం సాటి మనిషితో వ్యవహరించే తీరు మాత్రమే మన సంస్కారం గురించి చెప్తుంది అంటూ ఉంటారు..జేన్ ఆస్టెన్ నవలలు పాఠకులకు అటువంటి సంస్కార జ్ఞానాన్ని ప్రసాదిస్తాయి.."జాక్ అండ్ జిల్ వెంట్ అప్ ది హిల్" తరహా ఎందుకూ పనికిరాని బోధనా పద్ధతులతో కూడిన నేటి విద్యావిధానంలో అటువంటి కీలకమైన చదువు లోపిస్తోంది..సామజిక మర్యాద,నైతిక విలువలు,నీతిని బోధించే కథలూ,పద్యాలతో కూడిన చదువు సెక్యులర్ భావజాలాల ఒత్తిడి క్రింద నలిగి మృగ్యమైపోయిందని సి.యస్.లూయిస్ కూడా హెచ్చరించారు..దీనికి తోడు నేటి సాంకేతిక విద్యా విధానాలు మనిషి వ్యక్తిత్వ నిర్మాణానికి అవసరమైన మౌలిక విద్యా విధానాన్ని అమలు చెయ్యడంలో ఘోరంగా విఫలమవుతున్నాయి..ఈ తరంలో (a + b ) 2 = a 2 + b 2 + 2 a b అని తడుముకోకుండా చెప్పగలిగిన చిన్నారులు మానవీయ విలువలు, ప్రాథమికావసరమైన సోషల్ కాండక్ట్ విషయంలో మాత్రం చాలా వెనుకబడి ఉన్నారు..సరిగ్గా ఇక్కడే 'జేన్ ఆస్టెన్ ఎడ్యుకేషన్' ప్రత్యేకతను గుర్తుచేస్తారు విలియం..ఆస్టెన్ ను చదివే ముందు తన ప్రవర్తన,మాటలు ఎదుటివారి పట్ల ఎటువంటి దుష్ప్రభావం చూపిస్తాయో గ్రహించలేని అహంకారి ఆధునిక యువకుడిని నేను అంటారాయన..ఆయన ఎవరితో మాట్లాడినా తన విజ్ఞాన ప్రదర్శనతో వారిని తీసిపారెయ్యడమో లేదా తన అపరిమితమైన తెలివితేటలతో వారిని చిన్నబుచ్చడమో చేసేవారే తప్ప సాటి మనిషి పట్ల సహానుభూతి ఉండేది కాదట..కొలంబియా యూనివర్సిటీలో విద్యార్థులకు ఇంగ్లీష్ బోధించే ప్రొఫెసర్ స్థాయిలో ఉన్నప్పటికీ తన ప్రవర్తనలో సరిదిద్దుకోవాల్సిన లోపాలు అనేకం ఉన్నాయని ఆస్టెన్ ను చదివాకా గానీ తనకు అర్ధమవ్వలేదంటారాయన..

Above all, I started paying attention to what the people around me might be feeling and experiencing in relation to me—how the things I said and did affected them. Surprise, surprise, a lot of those things really pissed them off. If you’re oblivious to other people, chances are pretty good that you’re going to hurt them. I knew now that if I was ever going to have any real friends—or I should say, any real friendships with my friends—I’d have to do something about it. I’d have to somehow learn to stop being a defensive, reactive, self-enclosed jerk.

కానీ నబకోవ్ మార్మిక పదజాలం, జోయ్స్ పదగాంభీర్యాలతో కూడిన అల్లికలూ,ఘనమైన చారిత్రాత్మక వివరాలూ వంటి ఉన్నతమైన సాహిత్యం చదవడం అలవాటైన తనకి ఆస్టెన్ ని మొదటిసారి చదివినప్పుడు "ఏమిటీ ఏ ప్రత్యేకతా లేని రోజువారీ సంగతులతో కూడిన ఈ సరళమైన వాక్యనిర్మాణం" అనిపించింది అంటారు విలియం.

He did things “in his own way,” “as he liked,” and “on his own terms.”This, I now saw, was how all of Austen’s language worked. No strain, no display, no effort to awe or impress. Just everyday words in their natural order—a language that didn’t call attention to itself in any way, but just rolled along as easily as breathing. It wasn’t the words that Austen used that created her effects, it was the way she used them, the way she grouped and balanced them. And so it was, I saw, with her characters. A thousand authors could write novels about ordinary people, but only one of those books would be Emma.

ఆస్టెన్ నవలల్లో ప్రత్యేకత ఏమిటంటే ఆవిడకు తాను సృష్టించిన ప్రతి పాత్ర పట్లా అపరిమితమైన ప్రేమ,సహానుభూతి ఉండేవి..ఎన్ని లోపాలున్నా ప్రతీ మనిషీ తనదైన ప్రత్యేకతను కలిగి ఉంటాడని బలంగా నమ్మేవారు ఆస్టెన్..ఆస్టెన్ రోజువారీ జీవితంలో సర్వసాధారణమైన విషయాల గురించి రాసేవారంటే ఆవిడకి రాయడానికి ఇంకే ముడిసరుకూ దొరక్క కాదు , దైనందిన జీవితంలో మనం నిర్లక్ష్యం చేసే విషయాల ప్రాముఖ్యతను చాటిచెప్పాలని చేసిన ప్రయత్నం మాత్రమే..All that trivia hadn’t been marking time until she got to the point. It was the point. Austen wasn’t silly and superficial; she was much, much smarter—and much wiser—than I could ever have imagined. అంటారు రచయిత.

ఎమ్మా నవలలో జేన్ ఫైర్ఫాస్ ఉత్తరాలు దాచిన చోటు గురించో ,పిల్లలు జాన్,హెన్రీ ల తెలివితేటల గురించో వర్ణనలు చదువుతున్నప్పుడు ఇలాంటి ప్రాముఖ్యతలేని విషయాలు మనకెందుకబ్బా  అనిపించక మానదు..కానీ తన పాత్రలకి అవన్నీ ప్రాధాన్యతతో కూడిన అంశాలు కాబట్టి అవి తనకు కూడా అవసరం అనుకుంటారు ఆస్టెన్..నిజానికి ఇలాంటి మామూలు విషయాలే వాళ్ళ జీవితానికి రంగూ,రుచీ ఇచ్చి నేతలోని దారప్పోగుల అమరికలా ఒక ఆకృతినిస్తాయి కదా..అందుకనే మనం ఏవైనా నవలలు చదువుతున్నప్పుడు అడ్రినలిన్ రష్ తో ప్రకంపనలు సృష్టించే సాహసోపేతమైన అంశాలనూ, ప్రేమలూ,సంక్షోభాలూ లాంటి గొప్ప గొప్ప విషయాలనూ ,ఒక్కోసారి కథ నేపథ్యాన్నీ కూడా దాటుకుని మనం రోజూ విస్మరించే ప్రాముఖ్యతతో కూడిన చిన్న చిన్న విషయాలపై దృష్టి పెట్టమని ఆస్టెన్ సూచిస్తారు..మీ ఇరుగుపొరుగులు చెప్పే గాసిప్స్ , మీ ప్రక్కింటి పాలబుగ్గల చిన్నారి కబుర్లు ,నీ స్నేహితురాలు వీకెండ్ పార్టీ లో విన్న విషయాలూ ,నీ మేనల్లుడికి పది షాపులు వెతికి మురిపెంగా కొన్న కారు బొమ్మా ఇలాంటి రోజువారీ జీవితంలో గంట గంటకీ జరిగే సాధారణ విషయాలన్నీ కలిసే కదా సంవత్సరం ముగిసేసరికి జీవితానికి ఒక పరిపూర్ణతను ఆపాదిస్తాయి..జీవితాన్ని నిర్వచిస్తాయి..నిజానికి ఆస్టెన్ తన రచనల్ని ఎవరి కోసమో రాయలేదు.. “I do not write for such dull Elves,” she said of Pride and Prejudice, adapting some lines of poetry, “As have not a great deal of Ingenuity themselves." అంటారావిడ.

ఆస్టెన్ ను చదవడం నల్లేరు మీద నడకలా ఉంటుందని అందరికీ తెలిసిన విషయమే..పదగాంభీర్యాలు లేకుండా చెప్పాలనుకున్న విషయాలను స్పష్టమైన,సరళమైన వాక్య నిర్మాణంతో చెప్పడంలో ఆస్టెన్ తరువాతే ఎవరైనా..దీనికి తోడు ఆమె కాల్పనిక సాహిత్యంలో అంతర్లీనంగా వ్యక్తిత్వవికాసానికి సంబంధించిన పాఠాలు కూడా ఉంటాయి..ఆస్టెన్ రచనల్లో పిల్లల పెరుగుదల గురించి రాసిన అంశాలు పరిశీలిస్తే ఆమె వాళ్ళలో సౌందర్యం,సృజనాత్మకత, తెలివితేటలు లాంటి అంశాలకు కాకుండా వారి ప్రవర్తనకూ ,స్వభావానికి, సానుభూతితో కూడిన వ్యక్తిత్వానికి అధిక ప్రాధాన్యత ఇచ్చినట్లు అవగతమవుతుంది.. She watched her nieces and nephews grow; she shaped that growth when she could; she knew that it would be a difficult process. Austen understood that kids are going to make mistakes, and she also understood that making mistakes is not the end of the world..ఇక మగవారి విషయంలో నలుగురు కలిసి ఒకచోట కూడి మాట్లాడుకోవడం అంటే స్టాక్ మార్కెట్స్ గురించో,జాతీయ,అంతర్జాయ రాజకీయాల గురించో,ఆర్ధిక వ్యవస్థ ,గ్లోబల్ వార్మింగ్ etc. etc. లాంటి ఘనమైన విషయాల గురించి మాత్రమే..కానీ ఆస్టెన్ మగవారు సర్వసాధారణంగా విస్మరించే అంశాలకు ప్రాధాన్యతనిస్తారు అంటూ , She had shown us, in other words, what it means to see and think and talk like a woman. అంటారు విలియం.

ఇందులో మిగతా వ్యాసాల కంటే సహజంగానే ప్రైడ్ అండ్ ప్రిజుడిస్ గురించి రాసిన వ్యాసం నాకు ఎక్కువ నచ్చింది..ఆస్టెన్ నవలా నాయికలందరూ సుమారు పదహారు,ఇరవయ్యేళ్ళ లోపు వారే..మనం వారి వెంటే నడిస్తే , వారు ప్రతి మనిషీ ఎదుగుదలలో భాగంగా చేసే తప్పులు చెయ్యడం చూస్తాం, తప్పుడు నిర్ణయాలు తీసుకోవడం చూస్తాం..అపరిపక్వ స్థాయి నుండి పరిపక్వతవైపు ఆత్మవిశ్వాసంతో అడుగులు వెయ్యడం గమనిస్తాం..ఇరవైల వయసులో వయసుకి మించిన వివేకం కలిగిన ఎలిజబెత్ బెన్నెట్ కు తన తెలివితేటలూ,జడ్జిమెంట్ ల పట్ల అపారమైన నమ్మకం..ఆమె ఇంట్లో తండ్రి తరువాత అంత తెలివైన మరో వ్యక్తి ఎలిజబెత్ మాత్రమే..కానీ కథ ముందుకుసాగే కొద్దీ ఆమె అనేక విషయాల్లో తప్పటడుగులు వెయ్యడం చూస్తాం..అసలీ నవలకు 'ఫస్ట్ ఇంప్రెషన్స్' అని పేరు పెడదామనుకున్నారట ఆస్టెన్..ఎలైజా డార్సీని తొలిసారి కలిసినప్పుడు ఆమె గురించి “She is tolerable; but not handsome enough to tempt me; and I am in no humour at present to give consequence to young ladies who are slighted by other men" అని  డార్సీ అన్న  మాటల్ని పట్టుకుని గర్విష్టిగా,స్నేహభావం తెలియనివాడిగా అతడి వ్యక్తిత్వాన్ని అంచనా వేస్తుందామె ,ఫస్ట్ ఇంప్రెషన్ అన్నమాట..దానికితోడు విక్హమ్ ను బాల్ కు పిలవకపోవడం,అతణ్ణి తిరస్కారభావంతో చూడడం లాంటివి కూడా ఎలైజాకు డార్సీ గురించి విముఖత ఏర్పడడానికి కారణమవుతాయి..కంటికి కనిపించేదే నిజం అనుకోవడం, మెరుపు వేగంతో ఒక నిశ్చయానికి వచ్చెయ్యడం ఆమెలోని వ్యక్తిత్వ లోపం..కానీ నవల చివరకు వచ్చేసరికి ఆమె తన తప్పులు తెలుసుకుంటుంది..తప్పులు చెయ్యడం,సరిదిద్దుకోవడం మానసిక పరిణితి చెందడంలో భాగం అని ఈ నవల నేర్పిస్తుంది అంటూ , Finally, by reading Pride and Prejudice, I had come to understand it, too. Being right, Austen taught me, might get you a pat on the head, but being wrong could bring you something more valuable. It could help you find out who you are. అంటారు విలియం.

“First impressions”: it seemed to me now that the phrase did double duty. It referred to the heroine’s tendency to jump to conclusions, and it also pointed to ours, as we put ourselves in her place.

ఇక ఎలైజా అంటే ఎంత అభిమానమో ఎమ్మా అంటే అంత చిరాకు నాకు..ఎమ్మా ను చదివినప్పుడు తాను మాత్రమే చాలా తెలివైన దాన్ననీ,మిగతా అందరూ వెర్రివాళ్ళనీ అనుకునే ఆమె మూర్ఖత్వానికీ,అమాయకత్వానికి జాలి అనిపిస్తుంది..నవల మొదట్నుంచీ తన అతి తెలివితేటలతో అందరి సొంత విషయాల్లోనూ కలుగజేసుకుని సమస్యలు తెచ్చిపెట్టే ఎమ్మాను భరించడం చాలా కష్టం..ఎదురుపడితే "కుదురుగా అందరి జీవితాల్లో వేలు పెట్టకుండా నీ పని నువ్వు చూసుకోలేవా అమ్మాయ్" అని మొహం తగలెయ్యాలనిపిస్తుంది..మంచి ఉద్దేశ్యంతోనే అయినప్పటికీ ఆమె ఆలోచించకుండా తీసుకునే తొందరపాటు నిర్ణయాలు ఆమె చుట్టూ ఉన్న వ్యక్తుల్ని ఇబ్బందుల్లోకి నెట్టేస్తాయనే గ్రహింపు ఆమెలో శూన్యం..కానీ ఆమెను గమనిస్తే మనలో చాలా మందిలో కూడా ఇదే లోపం ఉందని అర్ధమవుతుంది..కానీ ఈ నవలలో నచ్చే విషయమేమిటంటే కథానాయిక అనగానే ఆమెను ఏ లోపమూ లేని దేవతలా చిత్రించే ప్రయత్నం చెయ్యరు ఆస్టెన్..నిజానికి ఈ నవలలో మిగతా పాత్రలు ఆమె కంటే ఎక్కువ వివేకంతో వ్యవహరిస్తాయి..హారియట్ స్మిత్, జేన్ ఫైర్ఫాక్స్ లాంటి మిగతా పాత్రలు కూడా ఎమ్మా తో సరిసమాన ప్రాధాన్యత కలిగి ఉంటాయి..నేను/నాది అంటూ వ్యక్తిప్రధానంగా మారిన నేటి తరానికి ఎమ్మా ఒక సున్నితమైన హెచ్చరికలా ఉంటుంది.

A book, to be really valuable, had to offer truths that seemed as recondite as metaphysics and as final as Scripture—had to promise to reveal the nature of language, or the self, or time. Modernism was superior art for superior people, or so that snobbiest of literary movements believed. No wonder I disdained the herd; I’d learned that pose from T. S. Eliot and Vladimir Nabokov, every line of whose work strutted its contempt for ordinary people. Emma refuted the notion that great literature must be difficult, and it also rebuked the human attitudes that that idea was designed to justify. I still loved modernism, I just no longer believed it was the only way to make art, and I certainly didn’t think that it was way to live.

ఇదంతా చదివాక, ఆస్టెన్ ని చదవడమంటే గొప్ప గొప్ప విషయాలను విస్మరించమనీ,ఎటువంటి ఆశయాలూ,లక్ష్యాలూ లేకుండా ఆమె రొమాంటిక్ ప్రపంచంలో కళ్ళుమూసుకుని బ్రతికేయమని చెప్పడం రచయిత ఉద్దేశ్యం కాదని అర్ధమవుతుంది..జీవితంలో ఉన్నతమైన అంశాలు ఎంత అవసరమో, ఇటువంటి సున్నితమైన,సరళమైన అంశాలు కూడా అంతే అవసరం..ఈ రెండిటి మధ్యా సమన్వయం లోపిస్తే జీవితానికి పరిపూర్ణత సిద్దించదు...What I hadn’t taken seriously were the little events, the little moments of feeling, that my life actually consisted of. I wasn’t Stephen Dedalus or Conrad’s Marlow. I was Emma. I was Jane Fairfax. I was Miss Bates. I wasn’t a rebel, I was a fool. I wasn’t floating in splendid isolation a million miles above the herd. I was part of the herd. I was a regular person, after all. Which means, I was a person.

ఆస్టెన్ అభిమానులందరూ ఆమెను మరోసారి ప్రేమగా గుర్తుచేసుకోవాలన్నా, ఆమె ఊహా ప్రపంచంలో మరోసారి హాయిగా విహరించిరావాలన్నా ఈ పుస్తకం తప్పకుండా చదవండి..నాకైతే ఈ పుస్తకం ఈమధ్య చదివిన హెవీ రీడ్స్ నుండి మంచి ఆటవిడుపులా అనిపించింది.

పుస్తకం నుండి మరికొన్ని వాక్యాలు,

Like the modernists, I was hot to change the world, even if I wasn’t sure exactly how. At the very least, I knew I wasn’t going to let the world change me. I was Dostoyevsky’s Underground Man, raging against the machine. I was Joyce’s Stephen Dedalus, the rebel artist who runs rings around the grown-ups. I was Conrad’s Marlow, the world-weary truth teller who punches through hypocrisy and lies.

Needless to say, I was not the easiest person to get along with. In fact, I wonder that my friends put up with me at all. Like so many guys, I thought that a good conversation meant holding forth about all the supposedly important things I knew: books,history, politics, whatever. But I wasn’t just aggressively certain of myself—though of course I never let anyone finish a sentence and delivered my opinions as if they’d come direct from Sinai. I was also oblivious to the feelings of the people around me, a bulldozer stuck in overdrive, because it had never occurred to me to imagine how things might look from someone else’s point of view.

In my other classes, D. H. Lawrence was preaching sexual revolution and Norman Mailer was cursing his way through World War II, and here I was reading about card parties.

I couldn’t deplore Emma’s disdain for Miss Bates, or her boredom with the whole commonplace Highbury world, without simultaneously condemning my own.

Though Emma was over four hundred pages long, its whole scale was little, like a crowded scene inscribed upon a miniature.  If I was having trouble seeing the importance of the world that Austen was putting in front of me, in other words, it wasn’t entirely my fault. Like all the great teachers, I now saw, she made us come to her. She had momentous truths to tell, but she concealed them in humble packages. Her “littleness” was really an optical illusion, a test. Jesus spoke in parables so his disciples would have to make an effort to understand him. The truth, he knew, cannot be grasped in any other way. Austen reminded me, I realized,

But if you loved her—if you “got” her—you felt like you’d joined a secret club, with its own code words and special signs and degrees of initiation. It was a creed, in the words of one writer, “as ardent as a religion,” and “a real appreciation of Emma,” her subtlest book of all, was “the final test of citizenship in her kingdom.”

In other words, Austen knew exactly what she was doing when she created her fiction of ordinary life. It didn’t happen by default, as if she never really thought about it and simply did what came naturally. It was a revolutionary artistic choice, a courageous defiance of convention and expectation: exactly why so many of her early readers had trouble appreciating what she had done, and why her fame took so long to establish itself.

Jane Austen’s life may have seemed uneventful compared to her aunt’s or cousin’s or brothers’, or indeed, compared to just about anyone’s. Her genius began with the recognition that such lives as hers were very eventful indeed—that every life is eventful, if only you know how to look at it. She did not think that her existence was quiet or trivial or boring; she thought it was delightful and enthralling, and she wanted us to see that our own are, too. She understood that what fills our days should fill our hearts, and what fills our hearts should fill our novels.

To pay attention to “minute particulars” is to notice your life as it passes, before it passes. But it is also, I realized, something more. By talking over their little daily affairs—and not just talking them over, but talking them over and over, again and again (the same story in brief, then in full, the same stories in one house, then another)—the characters in Emma were doing nothing less than attaching themselves to life. They were weaving the web of community, one strand of conversation at a time. They were creating the world, in the process of talking about it.

She didn’t need to play the same game as the big boys. Her small, feminine game was every bit as good, and every bit as grand. Austen glorified the everyday on its own terms—without the glamour of Joyce and modernism, and epic archetypes, and the whole repertoire of epic conventions. What she offered us, if we’re willing to see it, is just the everyday, without amplification. Just the novel, without excuses. Just the personal, just the private, just the little, without apologies.

ఫేస్బుక్ సమీక్షలూ-రకాలూ

తక్కువ పదాల్లో ఎక్కువ చెప్పాలనీ,అసలేమీ చెప్పకుండా పాఠకుల ఊహకు వదిలెయ్యాలనే రచయితకు సంబంధించిన నియమాలు సమీక్షకులకు ఉండవనుకుంటా..సమీక్షకుల పని పుస్తకం ఎందుకు చదవాలో /ఎందుకు చదవనవసరం లేదో చెప్పడం వరకే. 

ఒకప్పుడు రచయితకు సన్మాన సభ ఏర్పాటు చేసి పొగిడేవాళ్ళు,ఇప్పుడు సమీక్షల పేరిట పుస్తకం గురించి ఏమీ రాయకుండా ( బహుశా చదవకుండా ??? ) ముఖ పుస్తకంలో ముఖస్తుతుల పేరిట పొగడ్తలు వెల్లువెత్తుతున్నాయి..రాజకీయ నాయకులకు విద్యా, వయో పరిమితులు లాంటివి ఉన్నట్లు  సమీక్షకులకు కూడా రచయితను గురించి 10% పుస్తకాన్ని గురించి 90% లాంటి లిమిట్స్ విధిస్తే బావుణ్ణు..పుస్తకంలో ఉన్న విషయాల గురించి ఒక్క ముక్క ప్రస్తావించకుండా కూడా సమీక్షలు చెయ్యవచ్చని ఫేస్బుక్ వ్యాసాలు చూస్తే  తెలిసింది..అది ఎలాగో ఇప్పుడు చూద్దాం.

ఫేస్బుక్ సమీక్షలూ,రకాలు :

*ఆ పుస్తకం చదువుతుంటే నా హృదయం దూదిపింజలా ఎగురుకుంటూ అల్లంత దూరాన ఉన్న పచ్చని చెట్టు కొమ్మల్లో చిక్కుకుంది..

*నలభయ్యో పేజీ దాటగానే నా మనసు సాగర తీరంలో అలల్లా ఉవ్వెత్తున ఎగసిపడింది..

*ఇక శైలి గురించి ఏం చెప్పమంటారూ, నా ఒకాబులరీ సరిపోవడం లేదు బాబూ..

*ఆహా వాట్ ఏ రైటింగ్ , మైండ్ బ్లోయింగ్ యా..

*ఆ పుస్తకం అసలెలా ఉందో తెలుసా,నన్ను అస్సలు అడగొద్దు.. నేను చెప్పలేను..

*సాక్షాత్తూ దేవేంద్రుడే కలం పట్టుకున్నాడా అని అనుమానం వచ్చేసింది..

*అతనికి మీ తెలివేదీ..అతనికి మీ సులువేదీ ...

*కోకిల కన్నా తియ్యనివి మీ అక్షర సుస్వరాలు..

*మీరు రాయకపోతే మా లాంటి పాఠకులు  ఏమైపోవాలి..

*మీ గురించి ఎంత చెప్పినా తక్కువే , మీలాంటి రచయితాగ్రేసరులు ఈ భూమి మీద పుట్టారంటే ఈ భూమి మీద ప్రతి ఇసుకరేణువూ ఎంతో పుణ్యం చేసుకుని ఉంటుంది..

*గులాబీల పరిమళం మీ కలంలో ఇంకులా ఇంకించి మా కోసం ఈ పుస్తకం రాశారు..

ఇక రెండో రకం :

పుస్తకం చదవకుండా పుస్తకం కవర్ నో, లేదా కవర్ మీద రచయిత (ముఖ్యంగా నాట్ సో పాపులర్ ఫేస్బుక్ యూజర్ ) పేరునో చూసి సమీక్షలు రాసేవాళ్ళు.

వీళ్ళు రచయితలను తిట్టే తిట్లకు ఉదాహరణలు ఇవ్వడానికి నాకున్న ఒకాబులరీ సరిపోదు.అందుకే వదిలేద్దాం.

FYI ఇది అమెజాన్ ,ఫ్లిప్కార్ట్ లలో సరసమైన ధరలకు లభ్యం : 

Image courtesy Google

Pity the Reader : On Writing with Style - Kurt Vonnegut and Suzanne McConnell

రైటర్స్ లో సెటైర్ రాసేవాళ్ళంటే నాకు ప్రత్యేకమైన అభిమానం..అందులోనూ సెటైరికల్ నేరేటివ్ తో పాఠకుల పెదవులపై చిరునవ్వులు పూయించగల సమర్ధులంటే మరికాస్త ఎక్కువ అభిమానం..ఈ  విషయంలో జార్జి ఆర్వెల్,మార్క్ ట్వైన్ తరువాత నాకు వెంటనే గుర్తొచ్చే పేరు అమెరికన్ రైటర్ కర్ట్ వన్నెగట్ ది..నాకైతే మంచి సెటైర్ రాయడంలో నేర్పు రచయిత ఇంటలిజెన్స్ కి కొలమానంగా అనిపిస్తుంది..స్పష్టమైన గణాంకాలతో కూడిన ఫాక్ట్స్ మరియు ఫిక్షన్ ని కలిపే ఆర్వెల్ సెటైర్ పాఠకుల కళ్ళను కప్పేసిన పొరల్ని సున్నితంగా తొలగిస్తే,ట్వైన్ సెటైర్ లో అథారిటేటివ్ టోన్ 'నేను చెప్పాను కాబట్టి ఇది నమ్మడం తప్ప మీకు మరో మార్గం లేదన్నట్లు' జులుం చేస్తుంది..ఈ ఇద్దరికీ భిన్నంగా ఆంథ్రోపాలజీ,బయో కెమిస్ట్రీలలో మేజర్ అయిన వన్నెగట్ మనతో పక్కా "ఇండియానాపోలిస్ లోకల్" భాషలో పిచ్చాపాటీ కాలక్షేపం కబుర్లు చెప్తున్నట్లు కథ మొదలుపెడతారు..ఆయన నేరేషన్ లో తీర్పులూ,డిక్లరేషన్లూ,జడ్జిమెంట్స్ లాంటివి మచ్చుకైనా ఉండవు..కానీ కథ పూర్తయ్యేసరికి పాఠకుల మదిలో మెదిలే ఒకే ఒక్క భావం, "జస్ట్ బ్రిలియంట్"!!!! పిచ్చాపాటీ కబుర్లలోకి దించి అంతర్లీనంగా ఎన్నో విలువైన విషయాలు చెప్పారనిపిస్తుంది..ఆనిమల్ ఫార్మ్ చదివినప్పుడు చివర్లో ఉత్సాహంతో ఎలా చప్పట్లు కొట్టానో, వన్నెగట్ ని తొలిసారిగా పరిచయం చేసుకోడానికి చదివిన కథ 2 B R 0 2 B చదివినప్పుడు కూడా అచ్చంగా అదే భావోద్వేగానికి లోనయ్యాను..ఇటువంటి కథలు చదివినప్పుడు కలిగే ఫీలింగ్ ఒక పజిల్ సాల్వ్ చేసినప్పుడు కలిగే సంతోషంలా ఉంటుంది..ఒక ఆల్జీబ్రానో ,ట్రిగొనోమెట్రీనో , మరో డిఫరెన్షియల్ ఈక్వేషన్స్ లోనో ఉండే రెండు మూడు పేజీల సమ్ ని సాల్వ్ చేసినప్పుడు కలిగే తృప్తిలా ఉంటుంది..అప్పుడు అనిపించింది,ఈ వన్నెగట్ అసాధ్యుడు బాబోయ్ అని :) 

Image Courtesy Google

ఈ పుస్తకం రచయిత్రి సుజానే మాక్ కొన్నెల్ అయోవా రైటర్స్ వర్క్ షాప్ లో కర్ట్ వన్నెగట్ దగ్గర 1965-67 మధ్యలో రైటింగ్ లో మెలకువలు నేర్చుకున్న విద్యార్థిని..సుజానే ఈ అమెరికన్ రైటర్ ని ఒక టీచర్ గా,రైటర్ గా,భర్తగా,తండ్రిగా,సెకండ్ వరల్డ్ వార్ వెటరన్ గా విభిన్న కోణాల్లో పరిచయం చేశారు..2019 లో ప్రచురించబడిన 'పిటీ ది రీడర్' వన్నెగట్ అభిమానులకు ఒక పంచభక్ష్య పరమాన్నాల తో కూడిన విందుతో సమానం..పుస్తకం కవర్ చూడగానే ఇందులో చర్చకు వచ్చిన అంశాలేమిటో సులభంగానే ఊహించొచ్చు..ఇందులో వన్నెగట్ వ్యక్తిగత జీవితంలో ప్రేమ,వృత్తి,వివాహం,బంధువులు,విద్యార్థులు,మెంటర్లకు సంబంధించిన అనేక విషయవిశేషాలతోపాటు 'On writing with style' అనే అంశం ప్రధానంగా వన్నెగట్ పలు రచనల్లో ఉపయోగించిన థీమ్స్,నేరేటివ్ స్టైల్స్, క్యారెక్టర్స్ ని విస్తృతంగా చర్చిస్తూ రచయితలు కావాలనుకునేవారికి అవసరమైన సూచనలుంటాయి..అడపాదడపా చదివిన వన్నెగట్ కొన్ని కథలతో పాటు నేను చదివినవి మరో మూడు పుస్తకాలే అయినప్పటికీ ఈ రచనలో Player Piano, The Sirens of Titan , Mother Night , Cat's Cradle ,God Bless You, Mr. Rosewater , Breakfast of Champions లాంటి మిగతా కొన్ని రచనల్ని పాత్రలు,కథలు,కథ వెనుక కథలు,సంభాషణల సహితంగా విస్తృతంగా చర్చించడం రచయితగా వన్నెగట్ పై మరింత అవగాహనను పెంచడంలో తోడ్పడింది..ఇందులో అంశాలన్నీ చిన్న చిన్న వ్యాసాల్లా,పిట్టకథల్లా,ప్రోస్ పీసెస్ తరహాలో ఉండడం వల్ల చుట్టూ ఎన్ని డిస్ట్రాక్షన్స్ ఉన్నప్పటికీ, ఏకబిగిన చదవాల్సిన అవసరం లేకుండా,ఏ పేజీ వద్ద ఆపామో తిరిగి అక్కడనుండి మొదలుపెట్టవచ్చు.

ఇందులో నచ్చిన అంశాలు చాలానే ఉన్నాయి..వీలైతే ఇది మళ్ళీ మళ్ళీ చదువుకోవాల్సిన పుస్తకం అంటాను..నాకైతే ఈ పుస్తకం చదువుతున్నంతసేపూ ఇందులో చర్చకు వచ్చిన అనేక అంశాలను విడివిడిగా ఒక్కో పోస్ట్ లా వివరంగా రాయాలనిపించింది..ఈ వ్యాసం రాసేటప్పుడు ఏ ఒక్క అంశం కూడా మినహాయించడానికి మనసొప్పకపోయినప్పటికీ వ్యాసం నిడివిని దృష్టిలో పెట్టుకుని కొన్ని అంశాలను మాత్రం ప్రస్తావిస్తాను. [ చాంతాడంత వ్యాసం చదివే ఓపికే ఉంటే ఏకంగా పుస్తకమే చదువుకోవచ్చు కదా అని అనుకునే నాలాంటి బద్ధకిష్టులకోసం అన్నమాట :) ]

వన్నెగట్ రచనల్లో వైవిధ్యం ఏదైనా ఉందీ అంటే అది ఆయన విలక్షణమైన శైలి..ఆయన నేరేటివ్ స్టైల్ విషయంలో రచయితలకు చేసిన 7 సూచనలు : ఈ ఏడు సూత్రాలనూ పుస్తకంలో విడివిడిగా పలు వన్నెగట్ రచనల్ని ఉదహరిస్తూ చర్చించారు.

1. It is this genuine caring, and not your games with language, which will be the most compelling and seductive element in your style.

Follow suit: Write according to your purpose

2. The second suggestion Vonnegut makes in “How to Write with Style” is “Do not ramble.” I won’t, as he said he wouldn’t, “ramble on about that.” 

3. The third is “Keep it simple.” Some of the most profound lines in all of literature, he points out, are the simplest: “‘To be or not to be?’ asks Shakespeare’s Hamlet.”

4. How do you keep from rambling? How do you “keep it simple”? Take Vonnegut’s fourth piece of advice: “Have the guts to cut.”

5. Vonnegut’s fifth item of advice is “Sound like yourself.”

6. All… varieties of speech are beautiful, just as the varieties of butterflies are beautiful. No matter what your first language, you should treasure it all your life. If it happens to not be standard English, and if it shows itself when you write standard English, the result is usually delightful, like a very pretty girl with one eye that is green and one that is blue.

Kurt explains under his sixth piece of advice: “Say what you mean to say.”

7. Vonnegut’s seventh rule: “Pity the readers”: Our audience requires us to be sympathetic and patient teachers, ever willing to simplify and clarify. Those “marks on paper” are symbols. They are not the experience itself. They represent sound, and sounds in combination. They require deciphering. They are a system of notation for the silent music of reading.

నేను కొన్నేళ్ళ క్రితం వరకూ సంక్లిష్టమైన రచనలే ఉత్తమమైన సాహిత్యం అనే అపోహలో ఉండేదాన్ని,టెక్స్ట్ ఎంత గ్రాంథికంగా/కఠినంగా/మెటఫోరిక్ గా ఉంటే ఆ రచన అంత గొప్పదని భ్రమపడేదాన్ని..ఆ భావజాలం నుండి బయటపడడానికి చాలా సమయం పట్టింది..ప్రవాహంలా సాగే నెరేషన్తో పాఠకుల్ని కట్టిపడేసే వన్నెగట్ రచనల్ని కొంతమంది విమర్శకులు చాలా సింపుల్ రచనలని కొట్టిపారేశారట..అప్పుడు జాన్ ఇర్వింగ్ వాళ్ళకి జవాబిస్తూ, “if the work is tortured and a ghastly effort to read, it must be serious,” whereas “if the work is lucid and sharp and the narrative flows like water, we should suspect the work of being simplistic, and as light and as lacking in seriousness as fluff. This is simplistic criticism, of course; it is easy criticism too. “Why is ‘readable’ such a bad thing to be these days?” Some people “are gratified by the struggle to make sense of what they read… I am more often gratified by a writer who has accepted the enormous effort necessary to make writing clear.” అన్నారట..పాఠకుల్ని కాలంచెల్లిన పదాడంబరాలతో హింసించే కంటే పఠనానుభవాన్ని సరళం చేసే వన్నెగట్ లాంటి రచయితలు మెరుగని ఇర్వింగ్ ఉద్దేశ్యం..వన్నెగట్ కూడా తక్కువేం తినలేదు,ఆయన తన క్రిటిక్స్ ని "They wrote “rococo argle-bargle,” అని తన సిగ్నేచర్  స్టైల్ లో క్రిటిసైజ్ చేశారు.

భాష విషయంలో నాకు తరచూ ఉండే మరో కంప్లైంట్ గురించి వన్నెగట్ అభిప్రాయం కూడా అదే అని తెలిసి మహా ఆనందం కలిగింది..ఆయన Don’t you yourself like or dislike writers mainly for what they choose to show you or make you think about ? Did you ever admire an empty-headed writer for his or her mastery of the language ? అని అడిగి ,వెంటనే 'No' అని కూడా ఆయనే సమాధానం ఇచ్చేస్తారు..పాఠకులు రచయితల్ని ఇష్టపడేది ముఖ్యంగా వాళ్ళకున్న భాషా ప్రావీణ్యం చూసి కాదు..సాధారణ పాఠకులకు తెలియని ఎక్కడో క్రీస్తు పూర్వం భాషనో,వ్యావహారిక భాషకాని  దాన్నో(ఉదాహరణకు లాటిన్) పట్టుకుని లాగీ పీకీ,చెప్పిన విషయాన్నే మళ్ళీ మళ్ళీ చెపుతూ పది పేరాగ్రాఫులు రాసినా,పేలవమైన భావప్రకటనతో పాఠకుల సమయం వృథా చేసే రచయితల ఆలోచనల్లో ఉండే డొల్లతనం సుస్పష్టం అంటారు వన్నెగట్.

Kurt Vonnegut introduces his piece by saying that reporters and technical writers are trained not to reveal themselves, but all other writers “reveal a lot…to readers."

And fiction is melody, and journalism, new or old, is noise.

రచయిత అంటే ఎవరు అనే ప్రశ్నకు 'ప్లేయర్ పియానో' లో ఒక రచయిత భార్య పాత్ర ద్వారా వన్నెగట్ నిర్వచనం :

So a writer is someone who is willing to be uncomfortable enough—or is uncomfortable enough by nature—to wonder where people are, where they’re going, and why they’re going there. A writer is willing to take risks for that wondering. A writer cares that much about his or her subject.

చదివేవాడికి రాసేవాడు లోకువ అన్నట్లు రచయితల నుండి ఎప్పుడూ గొప్ప సాహిత్యమే ఆశించడం సరి కాదంటారు వన్నెగట్..రైటింగ్ విషయంలో కూడా పెర్ఫెక్షనిజం అన్ని సమయాల్లో సాధ్యం కాదు అంటారు..Writers can’t write great things all the time. You do the best you can, then you have to move on. Otherwise you’ll end up writing the same book your whole life.

టోల్కీన్ లాగే వన్నెగట్ లో కూడా ఇండస్ట్రియల్ రెవల్యూషన్ పట్ల తీవ్ర వ్యతిరేకత ఉండేది..'డిప్రెషన్' సమయంలో వన్నెగట్ తండ్రి ఉద్యోగం కోల్పోవడంతో కుటుంబం ఇబ్బందుల పాలవ్వడంతో పాటు GE లో పబ్లిక్ రిలేషన్స్ లో పనిచేసిన వన్నెగట్ అనుభవాల్ని కూడా ఈ విముఖతకు ఒక కారణంగా చెప్తారు..యంత్రాల వాడకం పెరిగి మనుషులకు ఉపాథి అవకాశాలు లేకుండాపోవడం వల్ల శ్రమజీవి అయిన మనిషి స్వాభిమానం దెబ్బతిందన్నది వన్నెగట్ వాదన..నిజానికి ఆయన రచన ప్లేయర్ పియానో ని GE మీద సెటైర్ లా రాశానంటారాయన.

In Player Piano, Vonnegut’s interest in cultures in flux lands on our own society. What did he care about that he thought others should care about? He was outraged at the tough trade-off when machines increasingly do our work: the incalculable cost/loss in terms of people’s sense of “being needed and useful, the foundation of self-respect.”

Listen to what he said to his former Iowa workshop student, John Casey, in an interview: Machinery is important. We must write about it. But I don’t care if you don’t; I’m not urging you, am I? To hell with machinery.

తన ట్రేడ్ మీద తనే జోకులు వేసుకోవడానికి చాలా గట్స్ కావాలి..రైటింగ్ ని గురించి వన్నెగట్ సెటైర్ చదివి నవ్వుకోకుండా ఉండలేం :

Novelists are not only unusually depressed, by and large, but have, on the average, about the same IQs as the cosmetics consultants at Bloomingdale’s department store. Our power is patience. We have discovered that writing allows even a stupid person to seem halfway intelligent, if only that person will write the same thought over and over again, improving it just a little bit each time. It is a lot like inflating a blimp with a bicycle pump. Anybody can do it. All it takes is time.

రైటింగ్ విషయంలో పాపులర్ ఒపీనియన్ కి భిన్నంగా,రచయితకు టాలెంట్,భాష మీద పట్టు,ఇమాజినేషన్ వీటన్నిటికంటే సహనం ప్రధానమని అంటారు వన్నెగట్. 

What if you love to write, you want to be a writer, but you don’t feel that something sufficiently monumental has happened to you? That is, sufficiently monumental about which it is worthwhile to write? Vonnegut has some things to say about that.

Patience :

A young woman to whom I was

teaching Creative Writing at CCNY

years ago, confessed to me,

half-ashamed, as though

this was keeping her

from being a truly creative writer,

that she had never seen

a dead person.

I put my hand on her shoulder,

and I said,

“One must be patient.”

వన్నెగట్ విషయంలో వ్యక్తిగతం,రాజకీయం అనేవి ఒకదానితో ఒకటి విడదీయలేనంతగా పెనవేసుకుపోయిన అంశాలుగా కనిపిస్తాయి..రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో తన అనుభవాల ఆధారంగా రాసిన ఆంటీ వార్ స్టోరీ స్లాటర్ హౌస్ 5 లో బిల్లీ పిల్గ్రిమ్ ని నేను ఇప్పటికీ మర్చిపోలేదు..ఆ మాటకొస్తే ఎవరు మర్చిపోగలరు ! రచయితలను నిరంతరం తమ గతిని మార్చుకునే (evolutionary) 'సోషల్ ఆర్గానిజంలో స్పెషలైజ్డ్ సెల్స్' గా అభివర్ణిస్తారు వన్నెగట్..మనం నిరంతరం కొత్తదనం,మార్పు కోరుకుంటాం,కొత్త కొత్త ఐడియాలతో ప్రయోగాలు చేస్తుంటాం..సరిగ్గా ఇక్కడే రచయిత కీలకమైన పాత్ర పోషిస్తాడు అంటారు, Writers are a means of introducing new ideas into the society, and also a means of responding symbolically to life. We’re expressions of the entire society. And when a society is in great danger, we’re likely to sound the alarms.

ఈ పుస్తకంలో యూనివర్సిటీ ఆఫ్ చికాగోలో వన్నెగట్ ఆంథ్రోపోలోజిస్ట్ ప్రొఫెసర్/మెంటర్ జేమ్స్ స్లోట్కిన్ ఆలోచనలు నాకు చాలా ఆసక్తికరంగా అనిపించాయి..ఏ నూతన దృక్పథాన్నైనా గొంగళిపురుగును చూసినట్లు చూస్తూ,కొత్త ఆలోచనలను స్వాగతించలేని ఏ సమాజానికైనా ఒక 'మైండ్ ఓపెనింగ్ టీమ్' ఉండాలని వన్నెగట్ మెంటర్ Slotkin అభిప్రాయపడతారు : ఆయన థియరీని 'బ్లూ బర్డ్' అనే నవలలో స్లాజింగర్ అనే పాత్ర మాటల్లో చెప్పిస్తారు వన్నెగట్.   

The team must consist of three sorts of specialists, he says. Otherwise, the revolution, whether in politics or the arts or the sciences or whatever, is sure to fail. The rarest of these specialists, he says, is an authentic genius—a person capable of having seemingly good ideas not in general circulation. “A genius working alone,” he says, “is invariably ignored as a lunatic.” The second sort of specialist is a lot easier to find: a highly intelligent citizen in good standing in his or her community, who understands and admires the fresh ideas of the genius, and who testifies that the genius is far from mad. “A person like that working alone,” says Slazinger, “can only yearn out loud for changes, but fail to say what their shapes should be.” The third sort of specialist is a person who can explain anything, no matter how complicated, to the satisfaction of most people, no matter how stupid or pigheaded they may be..Who has the third talent? A good writer. A good writer certainly can explain anything to anybody.

పైన Slotkin ప్రతిపాదించిన సిద్ధాంతాన్ని ఆయన ఆంథ్రోపాలజీ పుస్తకాల కంటే కర్ట్ వన్నెగట్ తన ఫిక్షన్ కథల ద్వారా ఎక్కువ పాపులర్ చేశారని వన్నెగట్ ని చదివిన వారికెవరికైనా అర్థం అవుతుంది..వన్నెగట్ ఫిక్షన్ కోడ్ స్లోట్కిన్ ఆంథ్రోపాలజీ పేజీల్లో దాగి ఉందని ఈ రచన చదివినప్పుడు తెలిసింది.

That was the fictional writer Kilgore Trout’s answer, and Kilgore Trout was admittedly Kurt Vonnegut’s alter ego. The creator, it seems, doesn’t have eyes, ears, or a conscience. The creator, another one of Kurt’s characters says, is “the laziest man in town.” So it’s up to us, in Vonnegut’s view, to be that conscience. Especially us writers.

ఇన్ని పుస్తకాలు చదివి ఏం ఉపయోగం ? జీవితమంతా చదువుకుంటూ ఉండడం వల్ల ఏమిటి ప్రయోజనం లాంటి ప్రశ్నల్ని చాలా సార్లు విన్నాను..ఎలా ఎక్స్ప్లెయిన్ చెయ్యాలో అర్థంకాక వాళ్ళ ఉచిత సలహాలను ఓపిగ్గా వింటూ ఒక చిరునవ్వు నవ్వి ఊరుకునేదాన్ని..కానీ వన్నెగట్ అందరూ  'రాయలేకపోవడానికి' గల కారణాలను గురించి చెప్పిన విషయాలను చదివినప్పుడు హమ్మయ్య మనల్ని అర్ధం చేసుకునేవారు ఉన్నారు అనిపించింది..నాకు ఎవరైనా "చదివేవాళ్ళు అందరూ రాస్తారు,రాసేవాళ్ళు అందరూ చదువుతారు" అనే డంబ్ థియరీ చెప్పినప్పుడు నవ్వొస్తుంది..ఆ థియరీ ఎలా ఉంటుందంటే "సినిమా చూసేవాళ్ళందరూ సినిమా తీస్తారు" , "క్రికెట్ చూసేవాళ్ళంతా క్రికెటర్స్ అవుతారు" అన్నంత పేలవంగా ఉంటుంది :) Pitfalls అనే చాప్టర్ లో రాయలేకపోవడానికి గల కారణాలను విశ్లేషిస్తూ, “Good Taste will put you out of business,” [Vonnegut] declared.… “For some reason almost all good writers are drop-outs,” he said. “English departments have never produced a (good) writer.” He suggested that this is because people learn what is considered “good taste” at a stage “when they themselves aren’t capable of doing very good work. So what they learn makes them hate what they write. And they stop before they ever get started.” అంటారు వన్నెగట్.

రాయడం ఎవరికోసం అనే ప్రశ్న వచ్చినప్పుడు వన్నెగట్ క్రియేటివ్ రైటింగ్ 101 రూల్స్ లో షార్ట్ స్టోరీ రాయడానికి "Write to please just one person. If you open a window and make love to the world, so to speak, your story will get pneumonia." అని చమత్కరిస్తారు..వన్నెగట్ తన రచనల్ని చాలా కాలం సోదరి ఆలిస్ ని ఉద్దేశించి రాసేవారట.

వంట బాగా వచ్చిన వాళ్ళు అందరూ ప్రఖ్యాత ఛెఫ్ లు అయిపోనక్కరలేదు..టాలెంట్ ఉన్నంతమాత్రాన అందరూ రేట్ రేస్ లో నిలబడి కాంపిటీటివ్ గా ఉండాల్సిన అవసరం లేదని అంటూ ఈ విషయంలో తన సోదరి ఆలిస్ గురించి ప్యారిస్ రివ్యూ ఇంటర్వ్యూ లో వన్నెగట్ చెప్పిన విషయాలు ఎవరో ఒకరితో పోటీపడి పరిగెత్తడం తప్ప ఆగి ఆలోచించలేని నేటి తరాన్ని ఆలోచింపజేసే విధంగా ఉంటాయి..ఒక రైటర్ గా తానేం సాధించారో వెనక్కి తిరిగి చూసుకుంటే తాను గెలిచే క్రమంలో కోల్పోయినవి కూడా ఎక్కువేనంటారు..ఫెమినిస్ట్ విస్డం గురించి వన్నెగట్ అభిప్రాయాలు నా ఆలోచనలకు దగ్గరగా అనిపించాయి :

In the Paris Review interview, Vonnegut reveals a revolutionary realization he had once in conversation with his sister Alice:

[Alice] could have been a remarkable sculptor.… I bawled her out one time for not doing more with the talents she had. She replied that having talent doesn’t carry with it the obligation that something has to be done with it. This was startling news to me. I thought people were supposed to grab their talents and run as far and fast as they could.

“What do you think now?” the interviewer inquired.

Well—what my sister said now seems a peculiarly feminine sort of wisdom. I have two daughters who are as talented as she was, and both of them are damned if they are going to lose their poise and senses of humor by snatching up their talents and desperately running as far and as fast as they can. They saw me run as far and as fast as I could—and it must have looked like quite a crazy performance to them. And this is the worst possible metaphor, for what they actually saw was a man sitting still for decades.

“At a typewriter,” the interviewer says.

“Yes, and smoking his fool head off.”

Although he felt compelled, he concludes here, in actuality, as Alice points out, he had a choice. You don’t have to make something of your talent. You don’t have to run with it. Any more than you must strive to be an Olympic swimmer if you’re a talented swimmer, or a zoologist if you love animals, and so on.

Vonnegut mentions this revelatory exchange with his sister several times. He toys with the idea of purposefulness throughout his fiction.

వన్నెగట్ సక్సెస్ గురించి 'హోకస్-పోకస్' అనే రచనలో ప్రొటొగోనిస్ట్ ద్వారా వెలిబుచ్చిన అభిప్రాయలు చదివి నవ్వుకున్నాను.

This library is full of stories of supposed triumphs, which makes me very suspicious of it. It’s misleading for people to read about great successes, since even for middle-class and upper-class white people, in my experience, failure is the norm. It is unfair to youngsters particularly to leave them wholly unprepared for monster screw-ups and starring roles in Keystone Kop comedies and much, much worse.

ఈ రచనలో నచ్చిన మరొక అంశం : ఆర్టిస్టుల మానసిక వ్యాథులను గ్లోరిఫై చెయ్యడం గురించి వన్నెగట్ అభిప్రాయాలు..సాధారణ వ్యక్తుల కంటే సృజనాత్మకత కలిగిన ఆర్టిస్టులు వాళ్ళు చేసే పనిని ప్రేమిస్తారు కాబట్టి ఎక్కువ కష్టపడి పని చేస్తారు..కానీ క్రియేటివిటీ ఉన్న వాళ్ళు అందరూ  మెంటల్ ఇల్నెస్,డిప్రెషన్ ల బారినపడడాన్ని సహజం అనడాన్ని వన్నెగట్ ఒప్పుకోలేనంటారు..వినడానికి పారడాక్స్ లా అనిపించినప్పటికీ ఆర్టిస్టులు మూడ్ స్వింగ్స్,Anxiety డిసార్డర్స్ ఉన్నప్పటికీ, తమ పనివల్ల ఎంతో ఆనందం,సంతృప్తి కూడా పొందుతారనేది నిర్వివాదాంశం..వన్నెగట్ క్రియేటివిటీ ని మానసిక రోగాలతో ముడిపెట్టడం పట్ల అభ్యంతరం వ్యక్తం చేస్తూ , It behooves us to be well. Disease is dis-ease—neither fruitful nor romantic. As Vonnegut counseled in Mother Night : We are what we pretend to be, so we must be careful about what we pretend to be. అని హెచ్చరిస్తారు.

భార్యా భర్తల సంబంధాల్లో,ముఖ్యంగా స్త్రీ పురుష సంబంధాల్లో ఉండాల్సింది 'ప్రేమ' అని సినిమాల్లోనూ,సాహిత్యంలోనూ ప్రేమను గ్లోరిఫై చేస్తారు గానీ నిజానికి ఎటువంటి సంబంధంలోనైనా ఉండాల్సినది ఒకరిపట్ల ఒకరికి గౌరవం అంటారు వన్నెగట్..వన్నెగట్ డివోర్స్ గురించి చెప్పిన విషయాలు చదివినప్పుడు నాకు శరత్ 'దేవదాస్' గుర్తొచ్చాడు..దేవదాస్ కి పార్వతి పట్ల ప్రాణాలిచ్చేంత ప్రేమ ఉన్నా గౌరవం లేదు..అతణ్ణి పెళ్ళిచేసుకోమని అడగడానికి సిగ్గు విడిచి వచ్చిన ఆమెను నిర్లక్ష్యం చేస్తాడు,ఎన్నో సందర్భాల్లో ఆమెను అవమానిస్తాడు..నమ్మకం,గౌరవం లేకుండా కేవలం ప్రేమ ప్రాతిపదికగా ఉండే ఏ సంబంధం నిలబడదని ఈ క్రింది పేరాలో వన్నెగట్ ఘంటాపథంగా చెప్తారు.

My wife [Jill] said to me the other day, after a knock-down-drag-out fight about interior decoration, “I don’t love you anymore.” And I said to her, “So what else is new?” She really didn’t love me then, which was perfectly normal. She will love me some other time—I think, I hope. It’s possible. If she had wanted to terminate the marriage, to carry it past the point of no return, she would have had to say, “I don’t respect you anymore.” Now—that would be terminal.

ఎవరూ సృష్టించకపోతే కొత్త పదాలు ఎలా పుడతాయి !! వన్నెగట్ 'కాట్స్ క్రెడిల్' లో 'Karass' అనే ఒక సమూహాన్ని సృష్టిస్తారు. [ Karass : "A team, one of many that humanity is organized into in order to do God's will (without ever discovering what they are doing) ] తాము ఆ సమూహంలో భాగంగా ఉన్నామనే స్పృహకూడా లేని Karass కు వ్యతిరేకమైన మరో సమూహం Granfalloon.. ఈ సమూహాన్ని సూచించడానికి కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ,General Electric లాంటి వాటిని ఉదాహరిస్తారు..ఈ రెండు పదాల్నీ గూగుల్ చేస్తే చాలా ఆసక్తికరమైన వివరాలు కనిపించాయి.

They are acting out God’s mysterious, unfathomable will. Not their own. Here’s what the fictional guru and karass-creator Bokonon says about it: “If you find your life tangled up with somebody else’s life for no very logical reasons,” writes Bokonon, “that person may be a member of your karass.” … “Man created the checkerboard; God created the karass.”… A karass ignores national, institutional, occupational, familial, and class boundaries. It is as free-form as an amoeba.

పుస్తకం నుండి మరికొన్ని నచ్చిన అంశాలు : 

A character says in Slapstick: We could have raised chickens. We could have had a little vegetable garden. And we could have amused ourselves with our ever-increasing wisdom, caring nothing for its possible usefulness.

Much has been written about the green-eyed monster. “Sulfuric acid” it is. It shrink-wraps your soul. It feels like shit. It’s ungenerous. It invites you to shirk responsibility for your choices, to look askance rather than keeping your eyes on your own prize. It assumes that you know the state of another’s soul and fate. It negates your own.

I agree with the great Socialist writer George Orwell, who felt that rich people were poor people with money.

What is it the slightly older people want from the slightly younger people? They want credit for having survived so long, and often imaginatively, under difficult conditions. Slightly younger people are intolerably stingy about giving them credit for that. What is it the slightly younger people want from the slightly older people? More than anything, I think, they want acknowledgement and without further ado that they are without question women and men now. Slightly older people are intolerably stingy about making any such acknowledgement.

The museums in children’s minds, I think, automatically empty themselves in times of utmost horror—to protect the children from eternal grief.

However, he discovered, as he said much later, in a piece in Harper’s, or a letter I wrote to Harper’s, about “the death of the novel”: People will continue to write novels, or maybe short stories, because they discover that they are treating their own neuroses.

Craziness makes for some beautiful accidents in art.

At the end of Breakfast, I give characters I’ve used over and over again their freedom. I tell them I won’t be needing them anymore. They can pursue their own destinies. I guess that means I’m free to pursue my destiny, too. I don’t have to take care of them anymore.

Here’s a third definition for “soul,” according to Webster’s: “emotional or intellectual energy or intensity, especially as revealed in a work of art or an artistic performance.” What makes a work of art great? Soul.

Writers get a nice break in one way, at least: They can treat their mental illnesses every day. If I’m lucky, the books have amounted to more than that. I’d like to be a useful citizen, a specialized cell in the body politic.

Every successful creative person creates with an audience of one in mind. That’s the secret of artistic unity.

Vonnegut calls the reader “my indispensable collaborator.” His rules for “Creative Writing 101” in Bagombo Snuff Box, adapted from his classroom admonishments, begin with courtesy toward them. Rule #1 : Use the time of a total stranger in such a way that he or she will not feel the time was wasted. In other words, “You’re in the entertainment business.” 

In fact, it’s an editor’s job to weed out the chaff from the wheat.

To put it academically: plot consists of exposition, complications or rising action, climax, and denouement.

All he needed was the thesis. So he wrote another: “Fluctuations Between Good and Ill Fortune in Simple Tales.” Its theme is the same as his first, but this time he argues that the shapes of all stories can be considered cultural artifacts. It opens with this assertion: The tales man tells are among the most intricate and charming and revealing of all his artifacts.

What makes it a cultural treasure is precisely what has been neglected by anthropologists: how the tale is told.

The writer William Harrison, my first creative writing teacher, offered an insight that stayed with me my entire fiction-writing life: “What a character wants and what a character is afraid of are often the same thing.”

రైటర్ థర్డ్ పార్టీ క్రిటిసిజాన్ని ఎంతవరకూ తీసుకోవాలో చెబుతూ,

If you adhere to every voice offering suggestions, pandering to one and then the other, you may find yourself so far off course that you’re out at sea. Especially beware of a hidden promise of fame or success (“If you change this so it’s more like the best seller so-and-so”). You may realize one day that you are no longer writing the book that you yourself wanted to write. You may no longer even be enjoying the process of writing. So be careful. You have to listen to the third parties. You also must listen, most closely, to yourself.

When things are going sweetly and peacefully, please pause a moment, and then say out loud, “If this isn’t nice, what is?”

వివాహం గురించి,ప్రేమ గురించీ,జీవిత భాగస్వామి గురించి వన్నెగట్ ఆలోచనలు :

One of my own theories about marriage is a roommate idea: a huge part of marriage entails working out the same kinds of things you’d work out with a roommate. Your spouse is your roommate. It’s useful to separate “roommate” problems from other issues. That’s what Kurt’s doing in his contract epistle to Jane.

“I have had some experiences with love, or think I have, anyway,” Vonnegut writes in his 1976 introduction to Slapstick, although the ones I have liked best could easily be described as “common decency.” I treated somebody well for a little while,or maybe even for a tremendously long time, and that person treated me well in turn. Love need not have had anything to do with it. Also: I cannot distinguish between the love I have for people and the love I have for dogs. Love is where you find it. I think it is foolish to go looking for it, and I think it can often be poisonous. I wish that people who are conventionally supposed to love each other would say to each other, when they fight, “Please—a little less love, and a little more common decency.

Parenting is life changing. It’s as demanding as anything can possibly be. Artists and writers are often notoriously poor parents. If you decide to parent, do so with your eyes wide open. Parenting, too, is an art.

Communities by definition are exclusive. Somebody or some class of person belongs, and somebody else doesn’t. Taken to extremes, Vonnegut says through his fictional narrator in Breakfast of Champions, that can be lethal. The Vietnam War couldn’t have gone on as long as it did, certainly, if it hadn’t been human nature to regard persons I didn’t know and didn’t care to know, even if they were in agony, as insignificant. A few human beings have struggled against this most natural of tendencies, and have expressed pity for unhappy strangers. But, as History shows, as History yells: “They have never been numerous!”

ఆంథ్రోపోలజిస్టులు క్లోజ్డ్ సర్కిల్స్ లో , చిన్న చిన్న తెగల్లో ,కొన్ని సమూహాలలో భాగంగా ఉండడం అభివృద్ధికి అవరోధంగా పరిగణిస్తారు ,

Vonnegut’s anthropology professors pointed out adverse aspects of the tight-knit societies they studied. First of all, a Folk Society was isolated, and in an area it considered organically its own. It grew from that soil and no other.… There was such general agreement as to what life was all about and how people should behave in every conceivable situation that very little was debatable.

Kurt told us once in class a definition of heaven and hell he’d heard somewhere that had charmed him: In hell everyone is chained to a dining table laden with food, each trying but unable to eat. In heaven, it’s exactly the same. Except in heaven, the people are feeding each other.

Who is an intellectual ?

An intellectual is a person who engages in critical thinking, research, and reflection about the reality of society, who may also propose solutions for the normative problems of society, and thus gains authority as a public intellectual. - Wikipedia

జ్ఞానానికీ,వివేకానికీ భూమ్యాకాశాల అంతరం ఉంటుందని ఇన్నేళ్ళ చదువు నేర్పించింది..ఈ విషయంలో Knowledge is knowing that a tomato is a fruit; wisdom is not putting it in a fruit salad అని Miles Kington కొటేషన్ తరచూ వింటుంటాం..కెమిస్ట్రీ లాబ్ లో వాడే సాల్ట్స్ ని తెల్లగానే ఉంది కదాని కూరలో కలిపెయ్యలేం కదా ! వంటకు వాడే సాల్ట్ వేరు అనే స్పృహే 'వివేకం'..నేర్చుకున్న  జ్ఞానాన్ని జీవితానికి అన్వయించుకోవడం లో మనిషి విచక్షణ,విజ్ఞత,వివేకం లాంటివి తోడ్పడతాయి.

Image Courtesy Google

నిజానికి జ్ఞానం సంపాదించడం చిటికెలో పని..ఈ ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ కాలంలో ఎక్కడ చూసినా ఫాక్ట్స్ ఫాక్ట్స్ ఫాక్ట్స్..మనం వద్దన్నా ప్రపంచం నలుమూలాలనుంచీ వచ్చే ఇన్ఫర్మేషన్ ఏదో ఒకరకంగా మన చెవుల్లో పడుతూనే ఉంటుంది..ఆ ఇన్ఫర్మేషన్ ని అటుతిప్పి ఇటు తిప్పి ఎవరితోనైనా మాట్లాడేటప్పుడో,లేదా సభల్లోనో,ఇక అన్నిటికంటే సులువైన మార్గం సోషల్ మీడియాలోనో రిపీట్ చేస్తూ మేథావుల్లా చెలామణి అయ్యేవాళ్ళకీ  చిన్నప్పుడు ఎక్కాలు బట్టీపట్టి క్లాసులో మిగతా పిల్లల ముందు నాకన్నీ తెలుసని గర్వంగా వల్లించే రెండో క్లాసు స్కూల్ పిల్లాడికీ పెద్ద తేడా లేదు..జ్ఞాపకశక్తి ఉండి మెదడు సరిగ్గా పనిచేసే ప్రతి ఒక్కరూ చెయ్యగలిగిన అతి మామూలు పని ఇది..ఇండియా ప్రైమ్ మినిస్టర్ నరేంద్ర మోడీ అనో,అమెరికా ప్రెసిడెంట్ బైడెన్ అనో,అమలాపురం ఆంధ్రాలో ఉందనో చెప్పడంలో మేథావితనం ఏమీ ఉండదు..అది ఒక సింపుల్ ఫాక్ట్..నీ బుర్రని ఎక్కువ స్ట్రైన్ చెయ్యకుండా చెప్పగలిగిన ఫాక్ట్..ఇప్పుడు అసలు విషయనికొద్దాం : మనం నేర్చుకున్న జ్ఞానాన్ని నిజ జీవితానికి అప్లై చెయ్యడం..ఇక్కడ జ్ఞానం సరిపోదు వివేకం కావాలి..ముఖ్యంగా సాహిత్యం చదివేటప్పుడు ఫ్యాక్స్ తెలుసుకోవడం కంటే ఇంప్లిమెంటేషన్ లో చాలా జగరూకత అవసరం..అన్నా కరేనిన చదివి అన్నా ను ఆదర్శంగా తీసుకోవాలో, కొంస్టాంటైన్ లెవిన్ ని ఆదర్శంగా తీసుకోవాలో తెలియాలంటే మనకు ఉండాల్సింది జ్ఞానం కాదు..వివేకం.

గత ఏడాది చదివిన ప్రఖ్యాత న్యూరో సైంటిస్ట్ ఆలివర్ సాక్స్ రచన 'The man who mistook his wife for a hat ' లో సాక్స్ అంటారు..ఇంటెలిజెంట్ / హెల్తీ మైండ్ ని సూచించే కీలకమైన అంశం 'జడ్జిమెంట్' మాత్రమే అని..అది కుప్పలుతెప్పలుగా వచ్చిపడిపోయే ఫాక్ట్ బేస్డ్ ఇన్ఫర్మేషన్ కాదు..నాలెడ్జి అంతకంటే కాదు..వివేకంతో కూడిన జడ్జిమెంట్.

చెన్నైలో స్టూడియోలు ఇంటికి దగ్గరగా ఉన్న కారణంగా సినిమా షూటింగ్స్ నీ,ఆర్టిస్టులనీ  చాలా దగ్గరనుండి ఆసక్తిగా చూసేదాన్ని..సినిమా ఎంత ఇష్టమో షూటింగ్స్,ఫంక్షన్స్ అంత వెగటు అనిపించేవి..లేనిదాన్ని ఉన్నట్లు భ్రమింపజేస్తూ ఎంటర్టైన్ చేసే 'తెచ్చిపెట్టుకున్న సూపర్ఫీషియల్ ప్రపంచం' అది...నేను చదివిన కొందరు ఫిలాసఫర్లు గుర్తొస్తే వారి తార్కికవాదం (intellect ?!) కూడా ఒక సినిమా సెట్టింగ్ లాంటిదే అనిపిస్తుంది..ఆ ప్రపంచంలో పునాదులు లేని ఇళ్ళు కట్టచ్చు..సువాసనలేని పువ్వుల్ని అమర్చచ్చు..వేషభాషలు మార్చుకుని పరకాయ ప్రవేశం చెయ్యచ్చు..లేని గుణగణాలతో కూడిన వ్యక్తిత్వాలను అప్పు తెచ్చుకోవచ్చు..షూటింగ్ అయిపోగానే ఆ తొడుక్కున్న డిమీనర్ అంతా తీసేసి ప్రక్కన పడేసి ఆ షూటింగ్ మెస్ అంతా క్లియర్ చేసే పని పనివాళ్ళకొదిలేసి ఏ బాధ్యతా లేకుండా చేతులు దులుపుకుని ఇంటికి వెళ్ళిపోవచ్చు..మనం జీవించలేని,జీవించడం చేతకానీ, జీవించడానికి ఎంత మాత్రం  ఆస్కారంలేని ఎన్ని జీవితాలనో అక్కడ పాత్రల్లో ఇమిడిపోయి జీవించవచ్చు...పైసా ఖర్చు లేని సౌకర్యం లా ఉంది కదా..పైగా నటించేవాళ్ళకి సంపాదనతో పాటు 'అనుభవం' ఎక్స్ట్రా బోనస్..ఇప్పుడు ఇదే థియరీని ఇంటలెక్చువల్ ప్రపంచానికి అప్లై చేద్దాం.

ఇంటలెక్చువల్ ప్రపంచంలో కళ్ళేలు లేని గుర్రాల రీతిలో మనిషి ఆలోచనల్ని మల్టిపుల్ డైరెక్షన్స్ లో ఎటువంటి దిశానిర్దేశం లేకుండా పరుగులు తీయించవచ్చు..ముఖ్యంగా ఇక్కడ వాదనలకు పునాదులు ఉండాల్సిన అవసరం లేదు..ఆలోచనలకు,అభిప్రాయాలకు,ఆచరణకు  బాధ్యత తీసుకోవాల్సిన అవసరం అంతకంటే ఉండదు..న్యూరాన్ల ప్రవాహంతో నిరంతరం తన గతిని మార్చుకునే హ్యూమన్ కాన్షియస్ లో సెంటిమెంటాలిటీకి,ఫీలింగ్స్ కీ స్థానం లేదు..అయినా సెంటిమెంట్స్, ఫీలింగ్స్ అవేంటబ్బా !! ఆర్వెల్ టైమ్స్ లో obsolete లాన్గ్వేజ్ వాడడం నేరం..Grow up man !! మంచైనా చెడైనా మన సిద్ధాంతాలను సమర్ధించుకోడానికి ఎక్స్క్యూజెస్ మీద ఎక్స్క్యూజెస్ చేసుకునే అవకాశం ఉన్న ఒకే ఒక్క సేఫ్ జోన్ ఈ ఇంటల్లెక్చువల్ ప్రపంచం..Those who lack the courage will always find a philosophy to justify it అంటారు కామూ..అందులోనూ 'నేను ఇంపెర్ఫెక్ట్' అని స్వాభావిక లోపాలను గ్లోరిఫై చేసుకోవడం ఈ మధ్య బాగా ఫ్యాషన్ అయిపోయింది..లోపాలున్నాయని స్పృహ ఉన్నప్పుడు వాటిని అధిగమించే ప్రయత్నం చెయ్యాలన్న సంకల్పం కూడా ఉండాలి.. అంతేగానీ 'నేనింతే' అని మనకు అనుకూలమైన  ఫిలాసఫీని జస్టిఫై చేసుకుంటూ రవితేజ డైలాగ్స్ చెప్పడం ఇంటెలెక్చువల్ ఇంటెగ్రిటీ క్రిందకి రాదు..ఆ మధ్య రాసిన మరో వ్యాసంలో చెప్పినట్లు ఇంటలెక్చువల్ అనిపించుకోవాలంటే బహుశా సామజిక బాధ్యత కూడా కలిగి ఉండాలి అనుకుంటా..ఒకసారి ఒక స్కాలర్  మాటల మధ్యలో అన్నారు, నేను  ఇంటెలెక్చువల్స్ సాంగత్యం కంటే వారణాసి ఘాట్లో సాధారణ బార్బర్ కంపెనీ ఎక్కువ ఎంజాయ్ చేస్తాను అని.

మరి ఈ ఇంటలెక్ట్ ఉపయోగం ఏమిటి ! కళలకు, కళాకారులకూ ,పుస్తకాలు రాసుకోడానికీ,పుస్తకాలు బాగా చదివి ఇంటలెక్చువల్ లెక్చర్లు దంచడానికీ ,ఇలా వ్యాసాలు రాయడానికీ  (ఇంకేమన్నా ఉన్నాయా ?!!!! ) బాగా పనికి వస్తుందనుకుంటా !! ఈ సందర్భంలో ఆ మధ్య చదివిన మార్సెల్ ఐమీ సైన్స్ ఫిక్షన్ కథ ఒకటి  గుర్తొస్తోంది.. సహజ వనరులు కొరత పెరిగిపోయి బొత్తిగా ప్రొడక్టివిటీ లేని మనుషుల్ని భూమ్మీద లేకుండా చేసేయ్యమని ప్రభుత్వం ఒక జీవో జారీ చేస్తుంది..మన ఇంటెలెక్చువల్ ప్రోటగోనిస్టు ఎదురింట్లో ఒక అరవై దాటి రిటైర్ అయిన ఆయన పేపర్ లో ఈ విషయం చదివి గగ్గోలు పెడుతుంటే,వీడికి రోగం కుదిరింది అని నవ్వుకున్న హీరో , మరుసటి రోజు జీవో  సవరణలో అటెన్షన్ సీకింగ్ కి తప్ప ఎందుకూ పనికిరాని ఇంటలెక్చువల్స్ ని కూడా ఆ లిస్టులో కలిపాము అని చదివి దిగ్భ్రాంతి చెందుతాడు.

An Education in Happiness : The Lessons of Hesse and Tagore - Flavia Arzeni

టాల్స్టాయ్ అన్నా కరెనిన లో “All happy families resemble one another, every unhappy family is unhappy in its own way.” అంటూ దుఃక్ఖానికి ప్రత్యేకతను ఆపాదిస్తారు, ఆండ్రే గిడే 'ది ఇమ్మోరలిస్ట్' లో  “What would there be in a story of happiness ?" అని ఆశ్చర్యం వ్యక్తం చేస్తారు..పరిశీలిస్తే సాహిత్యంతో పాటు చిత్రలేఖనం,సంగీతం వంటి కళకు సంబంధించిన ఏ మాధ్యమాన్ని చూసినా వాటిలో దుఃక్ఖానికి ఇచ్చినంత  ప్రాధాన్యత సంతోషానికి ఇచ్చినట్లు కనబడదు..నెగెటివ్ భావోద్వేగాలకు మల్లే శాంతి,ఆనందం లాంటి పాజిటివ్ భావాలు గ్లోరిఫై చెయ్యబడలేదు..ఎందుకంటే పోజిటివిటీ కంటే నెగెటివిటీ మనిషి మెదడు మీద చూపించే ప్రభావం అధికం..సినిమాల్లో చూసి, సాహిత్యంలో చదివి కన్నీళ్ళు పెట్టుకోడానికీ బాగానే ఉంటుంది గానీ చివరకు అందరికీ కావాల్సింది ఆనందమే..మరి జీవితాన్ని ఆనందమయం చేసుకోవాలంటే మార్గాలేమిటి అన్న ప్రశ్నకు ఖచ్చితమైన సమాధానాలు ఈ పుస్తకంలో దొరుకుతాయి.

ఒక్కోసారి ప్రశంసలూ,విమర్శలూ,అవార్డులూ,రివార్డులకతీతంగా కొన్ని మంచిముత్యాల్లాంటి పుస్తకాలు మన కంటబడుతుంటాయి..వెలుగులు విరజిమ్మడానికి తమ కాంతిని బయటనుండి గ్రహించే అవసరం ఎంతమాత్రం లేని స్వయంప్రకాశకాల్లాంటి రచనలన్నమాట..పుష్కిన్ ప్రెస్ వారు ప్రచురించిన An Education in Happiness : The Lessons of Hesse and Tagore ఆ కోవకి చెందిన పుస్తకం..నేను జర్మన్ రచయిత్రి ఫ్లావియా అర్జేని పేరు వినడం అయితే ఇదే ప్రథమం.

Image Courtesy Google

ఆనందానికి దారులు కూడా అనేకం..కొందరు గ్రీకు తత్వవేత్తలు ధర్మబద్ధత సంతోషకరమైన జీవితానికి పునాది అంటారు కానీ మన పురాణేతిహాసాలూ ,చరిత్రా చూస్తే ఈ విషయం అనుమానాస్పదమనిపిస్తుంది :) . అరిస్టాటిల్ శారీరక,మానసిక ప్రయోజనాలను సమన్వయం చేస్తూ జీవించడంలో ఆనందం ఉంటుందంటారు..ఇకపోతే విరాగులు (stoic) భోగలాలసత్వాన్ని త్యజించడం ద్వారా సంతోషం  సాధ్యపడుతుందంటారు..కొందరు జ్ఞాన సముపార్జన ద్వారా అంటే, మరికొందరు వివేకం ద్వారా అంటారు..దేవునికి దగ్గరగా ఆధ్యాత్మికచింతనలో జీవించడంలో ఆనందం ఉందని మరికొందరి ఉవాచ..ఇలా సంతోషాన్ని గురించి భిన్నమైన దృక్పథాలు వినిపిస్తూ ఉంటాయి..నిజానికి నేను ఈ పుస్తకం చదవడానికి కారణమైన టైటిల్ ని చూస్తే, సంతోషకరమైన జీవితం గడపడం అనేది నేర్చుకుంటే అబ్బే విద్యా ? అనే అనుమానం వస్తుంది..ఒకప్పుడు ఉమ్మడి కుటుంబాల్లో పెద్దలు కథలూ,కబుర్ల రూపంలో తమ అనుభవసారాన్నిముందుతరాలకు పంచిపెట్టేవారు..కానీ న్యూక్లియర్ ఫ్యామిలీల నుండి కూడా విడిపోయి ఈరోజు వ్యక్తిప్రధానంగా మారిపోయిన వ్యవస్థలో ఇది మంచి,ఇది చెడు అని చెప్పేవాళ్ళ కొరత పెరిగింది,దురదృష్టవశాత్తూ చెప్పేవాళ్ళున్నా వినేవాళ్ళు లేరు..అందులోనూ ఈ తరానికి ప్రతీదీ సమస్యే..సర్దుబాటు తెలీదు,గెలవడం తప్ప ఓటమిని అంగీకరించడం రాదు,రిజెక్షన్ తీసుకోవడం చేతకాదు..'నేను','నాదీ' తప్ప ఎదుటి మనిషి భావాల పట్ల సున్నితత్వం లేదు..సమస్య వస్తే పిరికితనంతో పారిపోవడం తప్ప పరిష్కార మార్గాలు వెతకడం అంతకంటే తెలీదు..ఈ పుస్తకం నేటితరం ఎదుర్కునే ఎన్నో సమస్యలకు పరిష్కార మార్గాలను సూచిస్తుంది.

నిజానికి సంతోషం విలువ విషాదాన్ని అనుభవించినవాడికి తెలిసినంతగా మరెవ్వరికీ తెలీదు..అందుకేనేమో హ్యాపీనెస్ గురించి పాఠాలు చెప్పడానికి హెస్సే,ఠాగోర్ ల జీవితాలను పాఠాలుగా ఎన్నుకున్నారు రచయిత్రి..రెండు వేర్వేరు ప్రపంచాలకు చెందిన ఇద్దరు నోబుల్ గ్రహీతలు హెర్మన్ హెస్సే ,రవీంద్రనాథ్ ఠాగోర్ ల జీవితాలను పరిశీలిస్తే హెస్సే చిన్నప్పటినుండీ డిప్రెషన్ తో పలు మానసిక సమస్యలను ఎదుర్కొన్నారు,ఒక స్థాయిలో ప్రాణాలు తీసుకునే ప్రయత్నం కూడా చేశారు..అయినా అన్ని అవరోధాలనూ ఎదుర్కుని 85 ఏళ్ళ పరిపూర్ణమైన జీవితం గడిపారు..ఇక విశ్వకవి 'జోరాశంకో' లో ఆఖరి సంతానంగా సకల సౌకర్యాల మధ్య జీవించినప్పటికీ ఆత్మీయుల్ని ఒక్కొక్కర్నీ కోల్పోయిన నిరాశానిస్పృహలను అధిగమించి 'గీతాంజలి'ని సృష్టించారు..19 వ శతాబ్దం చివర్లో,20వ శతాబ్దం మొదట్లోనూ ఇద్దరు వ్యక్తులూ క్రైసిస్ తో కూడిన యుద్ధకాలాన్నీ,సాంఘిక,రాజకీయ అస్థిరతను కళ్ళారా చూసినవాళ్ళు...అందరిలాగే నాక్కూడా ఠాగోర్ రచనలు చాలా వరకూ సుపరిచితమే అయినప్పటికీ , సిద్ధార్థ, Steppenwolf , The Seasons of the Soul మినహా ఇతరత్రా హెస్సే రచనలు చదివింది లేదు.

రచయిత్రి జర్మన్ కావడంతో సహజంగానే ఈ పుస్తకంలో సింహభాగం హెస్సే కి కేటాయించారు..మొదటి సగం హెస్సే గురించి నాకు తెలియని అనేక ఆసక్తికరమైన వ్యక్తిగతాంశాలు ఆయన రచనల్ని దాటి ఒక సాధారణ వ్యక్తిగా హెస్సేని తెలుసుకోడానికి దోహదపడడమే కాకుండా ఆయన రచనల్లో తరచూ కనిపించే నిజాయితీతో కూడిన దృక్పథాన్ని మరింత చేరువ చేశాయి..ఆనాటినుండీ ఈనాటి వరకూ సత్యాన్వేషణ దిశగా అడుగులు వేసే యువతకు ఆదర్శంగా నిలిచి కల్ట్ క్లాసిక్ స్టేటస్ లో కొనసాగుతున్న హెస్సే 'సిద్ధార్థ' ,ఒక రచయితగా పాఠకులపై హెస్సే ప్రభావాన్ని చెప్పకనే చెబుతుంది..ఇక భారతీయులుగా ఠాగోర్ గురించి చిన్నప్పటినుంచీ తెలిసిన సంగతులే కాబట్టి రెండో సగం చదివిన పుస్తకమే మళ్ళీ చదువుతున్న భావన కలిగించింది.

They sought happiness in similar ways—not by dominating nature but by being in tune with it; not by desiring to possess what is large but by growing closer to what is small; not with great feats but with patient practice and constant work; not through the mechanical observance of a religion or a tradition but by trying to find the truth in different cultures.

ఠాగోర్,హెస్సే లకు ఇద్దరికీ స్కూల్ అంటే సరిపడదు..నాలుగు గోడల మధ్య నిర్బంధ విద్యావ్యవస్థకు వీరిద్దరూ వ్యతిరేకులే..అందుకే స్కూల్లో ఒక్క రోజు కూడా కుదురుగా పాఠాలు నేర్చుకోడానికి ఇష్టపడకుండా పారిపోయిన హెస్సే జీవితకాలమంతా పుస్తకపఠనాన్ని ఒక ధ్యానంలా కొనసాగించారు..Montagnola లో పెద్ద లైబ్రరీతో కూడిన ఆయన నివాసాన్ని చూడడానికి ఇప్పటికీ వెల్లువెత్తే జనాలకు కొదవలేదు..ఇక ఠాగోర్ శాంతినికేతన్,విశ్వ భారతి గురించి నేను ప్రత్యేకం చెప్పవలసిన అవసరం లేదు.

హెస్సే ప్రపంచంలో అస్పష్టమైన సింబాలిక్ ఇమేజెస్ తో పాటు, oneiric and esoteric ఎలిమెంట్స్ తో కూడిన ancient myths కనిపిస్తూ ఉంటాయి..ఆయన రచనలు చదివినవాళ్ళెవరికైనా అందులో పాత్రల అంతః సంఘర్షణ సుస్పష్టం..బాల్యంనుండీ వృద్ధాప్యం వరకూ పలు మానసిక సమస్యలతో సతమతమయినప్పటికీ హెస్సే చదవడం,రాయడంలో తన సంతోషాన్ని వెతుక్కున్నారు..ఆయన గురించి రాస్తూ ఒక సందర్భంలో తన రచనల ద్వారా ఆయన పొందిన ఆనందం కంటే పాఠకులకు పంచిన ఆనందం పాళ్ళు ఎక్కువంటారు రచయిత్రి.

తన సంతోషాన్ని నిర్వచించడానికి తన బాల్యంవైపు దృష్టిసారిస్తూ : “One morning I woke up, a lively child of about ten, with a totally strange but delightful feeling of joy and well-being, which like an inner sun went through me with its rays, as if at that moment, in that instant of awakening from a child’s sound sleep, something new and wonderful had happened … I knew nothing of yesterday or tomorrow,but was enveloped and softly lapped by a happy today.” అంటారు హెస్సే.

ఇక ఈ రచన చదువుతునప్పుడు దీనికి సంబంధంలేని మరెన్నో విషయాలు దృష్టికి వచ్చాయి..మనకి తెలియని,అర్ధంకాని ప్రతీదాన్ని వైరి భావంతో చూడడం పిరికివాడి లక్షణం..మన భాష మన యాస తప్ప పక్క రాష్ట్రం వాడితో సహా మనకు తెలియని ప్రతిదాన్నీ వెలివేసినట్లు చూసే నేటి తరం సాహతీవేత్తలూ ,పాఠకులూ నేర్చుకోడానికి ఇందులో అనేక అంశాలు ఉన్నాయి..ఇందులో ఇద్దరు మహామహుల రచనా వ్యాసంగం గురించి చదివినప్పుడు రచయితకు కేవలం భాష,వ్యాకరణం, క్రాఫ్ట్ మీద పట్టు ఉంటేనో, తన సంస్కృతి సంప్రదాయాలను గురించిన జ్ఞానం మాత్రం ఉంటేనో సరిపోతుందా అనిపించింది..జీవితాలను కథలుగా మలిచేవాళ్ళకి Yin and Yang గురించి ఖచ్చితంగా తెలిసుండాలి కదా !! నీ కథలో పాత్రకు పోలిక తేవాలంటే ప్రపంచంలో మరోమూల మరో మనిషి కథేదో నీకు తెలిసుండాలి కదా ! అన్నిటినీ మించి కథకు ముడిసరుకు కావాలంటే రచయితలకు వివిధ అంశాలపై ఉండవలసిన విస్తృతమైన అవగాహన ఆవశ్యకతను గుర్తు చేస్తుందీ రచన..ఉదాహరణకు, 

* హెస్సే నే మనకి ఎన్నోతరాల ముందు మనిషి అనుకుంటే ఆయన తాతగారు ఈస్టర్న్ వెస్టర్న్ ఫిలాసఫీ లను అధ్యయనం చేసినవారు కావడంతో హెస్సే పై వివిధ సంస్కృతులతో పాటుగా బుద్ధిజం,హిందూయిజం ప్రభావం కూడా ఎక్కువగా ఉండేది..ఈయనతో పాటు నేను చదివిన (నాకు ఇప్పుడు ఇది రాస్తుంటే గుర్తుకువస్తున్న ) కొందరు ఉర్సులా లెగైన్,సిగిస్మన్డ్,వైల్డ్,గిన్స్బర్గ్ ,కాల్వినో,బోర్హెస్ ఇలా చెప్పుకుంటూ పోతే ఎందరో రచయితలు విదేశీ  పురాణేతిహాసాలనూ,సంస్కృతీసంప్రదాయాలనూ విస్తృతంగా అధ్యయనం చేశారు. 

* ఠాగోర్ ఇల్లు కూడా భిన్నసంస్కృతుల కళలకు నెలవుగా ఉండేది..దానికితోడు ఆయన దేశ,విదేశీ పర్యటనలు ఆయన ఆలోచనా విధానాన్ని విస్తృతం చేశాయి.

* మనకి వాళ్ళలా దేశదేశాలు పట్టుకుని తిరగడం ఎలా సాధ్యపడుతుంది అనే ప్రశ్న వచ్చినప్పుడు దానికి చాలా సరళమైన సమాధానం, ఆయా దేశాల సాహిత్యం ఉన్నది అందుకే.

పుస్తకంనుండి మరి కొన్ని నచ్చిన అంశాలు : 

In the immediate aftermath of the Second World War, however, there were those who, in a Germany where it seemed impossible to separate literature from politics, distanced themselves from an author they considered an apostle of the inner life and the prophet of an outdated individualism. But his fame grew again to extraordinary heights in the 1960s and 1970s, first in America and then throughout the world, thanks to two books in particular; two books that can still be considered central to his output—Siddhartha and Steppenwolf.

సంతోషాన్ని సాహిత్యం ద్వారా నిర్వచించడం సులభం అంటూ క్యాథెరిన్ మాన్స్ఫీల్డ్ రాసిన Bliss and Other Stories లో ఒక అందమైన పాపులర్ పేరాగ్రాఫ్ ని ప్రస్తావిస్తారు..

“What can you do if you are thirty and, turning the corner of your own street, you are overcome suddenly by a feeling of bliss—absolute bliss!—as though you’d suddenly swallowed a bright piece of that late afternoon sun and it burned in your bosom, sending out a little shower of sparks into every particle, into every finger and toe? …”

The whole of Hesse’s life and work can be read in two ways—on the one hand as a reaction to an individual crisis, and on the other as a response to the social crisis of his time.

Hesse never belonged to any literary coterie or intellectual movement, and never hid his indifference to such labels: “What do I care if such and such a writer is a symbolist, a naturalist, a pupil of Maeterlinck or a friend of [Stefan] George?” he wrote when he was not yet thirty. “

The idea of escaping an outworn Western civilisation in search of the East and rediscovering oneself was fashionable at the time among European intellectuals, as evidenced by the great novels of Joseph Conrad published in those years, such as Lord Jim and The Nigger of the Narcissus.

“An enlightened man had but one duty—to seek the way to himself, to reach inner certainty, to grope his way forwards, no matter where it led.”

“I am against all attempts to change the world by force and so I do not support them, even if they are Socialist, even if they appear obviously just or desirable.”

As the years passed, Hesse broadened the horizons of his reading, embracing not only Western thought and literature, but also the philosophical and religious heritage of India and, above all, the masters of Chinese wisdom, from Lao-Tzu to Chuang-Tzu, and finally succeeded in formulating his idea of happiness which he expressed in this way: “By happiness today I mean something totally objective, in other words totality itself, being without time, the eternal music of the world, what others have called the harmony of the spheres or the smile of God.” Something, in other words, that “does not know time, history, before and after”.

“I also wanted to teach men to find in a fraternal love for nature a source of joy, a current of life; I wanted to ‘preach’ the art of seeing, of exploring, of enjoying.” What upsets him is that men’s thoughts are turning increasingly to current fashions and the mirage of novelty; that their minds are suffocated by scientific progress and their ears deafened by the noise of trains and cars. Throughout his life, through all his changing moods and tormented creative processes, nature, for Hesse, was a constant source of inspiration and a fundamental metaphor.

Hesse loved the metaphysical quality of air and water. When it came to the most physical of the elements, the earth, what he felt was gratitude, because the plants take their sustenance and stability from it. Of all plants, he most loved trees, and, of all trees, the isolated ones, in which he felt a connection to his own destiny and that of man, and which recur frequently in his writings. Solitary trees are warriors who fight their battles alone: “The world rustles in their branches, their roots sink into the infinite and yet are not lost in it, but pursue with all their strength a single aim—to realise the law that is innate in them; to bring their form to perfection; to represent themselves.”

To a confused young man who, like so many others, had written to him asking for help, he wrote back that one should “say yes to one’s self, one’s own isolation, one’s own feelings, one’s own destiny.”

Together with the wisdom he derived from the classics, Hesse’s position, his vision of the world, also included the Taoist wu wei, the desire not to hinder the course of things, to let things happen without interfering, to accept that what occurs happens without claiming to improve or teach anything. This is how he expresses it :

Every great intellectual is asked, sooner or later, which, in his judgement, are the ten or fifty or hundred greatest books ever written. Hesse answered this question in a short essay from 1929, entitled A Library of World Literature. His choice is highly personal and not at all objective, it makes no claim to exhaustiveness, neglects some great names, and almost completely ignores modern and contemporary writers. What Hesse looks for in books is not emotion but wisdom, he does not read to pass the time but to find the keys to time. His selection reflects a vision of what, according to him, the true aim of culture should be—to lead to a “broadening of our consciousness, an enrichment of our potential for life and joy.”

“Happy is he who knows how to love,” writes Hesse, and it is a theme to which he returned more or less consciously throughout his life—that love is the condition necessary for happiness; that loving is more important and necessary than being loved.

ఆనందమయమైన జీవితానికి ఠాగోర్ సూచించిన మార్గాలు : 

The idea he expounded in Sadhana was that the divine can be recognised in all living things. He also warned against a danger which, he felt, hung over the West—the danger of believing that the future depended on constant progress in technology and science and that this might indeed be the ultimate meaning of existence.

To conclude this look at Tagore’s reflections on nature here is a passage that restates his vision of an overall harmony where all things, large and small, have their place. “The grass has to put forth all its energy to draw sustenance from the uttermost tips of its rootlets simply to grow where it is as grass; it does not vainly strive to become a tree; and so the earth gains a lovely carpet of green. And, indeed, what little of beauty and peace is to be found in the societies of men is owing to the daily performance of small duties, not to big doings and fine talk.”

అర్జెంటీనా రచయిత్రి విక్టోరియా ఒకాంపోకు ఠాగోర్ తో గల సన్నిహిత సంబంధాన్ని గురించి రాసిన కొన్ని విషయాలు నేను మునుపెన్నడూ వినలేదు.ఆయన ఆమెకు రాసిన ఉత్తరంలో వారి బంధాన్ని గురించి ఇలా రాశారు : “Whenever there is the least sign of the nest becoming a jealous rival of the sky, my mind, like a migrant bird, tries to take its flight to a distant shore” … I tell you all this because I know you love me.”

We cannot love what we do not know, and we cannot be happy if we do not love—that is Tagore’s message—a message that goes beyond the individual and can be adopted by the whole of society, because love must also be the essential element in the conduct of nations and those who govern them.

However different in scale and content, their works share a single great basic message—happiness is neither a right nor a gift, but something that can be attained through a process of learning and achievement.

Gardening is an exercise in awareness. We have to get to know the plants and to understand their needs, to know how much time they will take to grow and how big they will be. We have to wait without becoming impatient and learn that nothing is permanent, that all things change, die and are reborn. Basically, gardening is an apprenticeship in love.

The joy of little things and humble work well done can help us to forget ourselves, to drive away an obsession with our own image and the constant affirmation of the ego. If it then takes the form of creative activity, of whatever kind, it helps even more directly to liberate what is inside us. We do not need to be artists to be creative, nor do we need the praise or admiration of other people.